O'zbek iston respublikasi oliy V a o'rta m a X s u s ta'lim vazirligi

2 2 - r a s m . 
A s s id iy a n in g ta s h q i v a ic h k i tu z ilis h i. 
A
— u m u m iy k o 'r i n is h i , 
В — b o 'y ig a k esm a si: 1 — o g 'iz sifoni, 2 — k lo a k a sifoni, 3 — tu n ik a (qobiq), 4, 5
— m a n tiy a , 
6 — h a lq u m , 7 — h a lq u m b o 's h lig 'i, 8 — ja b r a y o riq lari, 9 — e n d o stil, 
10, 11 — ja b ra o ld i b o 's h lig 'i, 12 — ja b ra old i b o 's h lig 'i d ev o ri, 13 — o sh q o z o n , 14 — 
jig a r o 'sim ta s i, 
15 — a n a l te s h ig i, 16 — u ru g 'd o n , 17 — tu x u m d o n , 18 — jin s iy
b e z la rin in g k a n a lla ri, 
19 — y u ra k old i x altasi, 20 — y u ra g i, 21 — n e rv tu g u n i.
A ssidiya tanasining ostk i tom oni bilan suv tubiga yopishib hayot
kechiradi. T anasining yuqori uchida o g 'iz tesh ig i (og'iz sifoni), undan
pastroqda esa chiqarish tesh ig i (kloaka sifoni) joylashgan. Suv tana
b o'sh lig 'ig a og'iz sifoni orqali kirib, kloaka sifoni orqali chiqib ketadi.
K o'pchilik assidiyalar yakka yashaydi. Faqat ayrim turlari kaloniya
hosil qiladi.
Assidiyalar va bosh q a q obiqlilam ing qon aylanish sistem asi tutash
emas. Yurakdan organlarga qon tomirlari ketadi. H alqum devorida juda
ko'p jabra teshiklari joylashgan.
Jabra te sh ik la r i d e v o r id a jo y la sh g a n k a p illy a r la r orqali g a z
alm ashinuvi sodir bo'ladi. Ayirish mahsulotlari ayrim hujayralar ichida
to'planib turadi. Bu m ahsulotlar organizm dan chiqarilm aydi.
Assidiyalar va b osh q a qobiqlilar germ afrodit hayvonlar. Tuxum
hujayrasi organizm ichida (ichki urug'lanish) yoki tashqi muhitda (tashqi
urug'lanish) urug'lanadi. Ayrim turlari jinssiz y o 'l bilan kurtaklanib
ko'payadi. A ssidiyalar tuxum idan harakatchan m ikroskopik lichinka
chiqadi. Lichinka bir qancha vaqt erkin suzib yurgach, suv ostidagi