Threat Intelligence

Nurimov Xumoyun (Big Boss) 
27 
CVSS bo'yicha 7 va undan yuqori ball to'plagan barcha zaifliklar 
juda muhim hisoblanadi. Bunday "tanqidiy" zaifliklar hali ham 
juda ko'p va ularning qaysi biri ustuvor bo'lishi kerakligini 
tushunish mumkin emas. 
Tadqiqotchilar so`zlariga ko'ra, barcha muhim zaifliklarning 
atigi 2-5 foizi haqiqiy hujumlarda ekspluatatsiya qilinadi. Shu 
sababli, amalda ulardan foydalanishning mumkin bo'lgan 
imkoniyatlarini hisobga oladigan zaiflik xavfini baholash tizimini 
yaratish kerak. 
Zaiflikni boshqarish tizimini joriy etish: 
Tarmoq 
va 
apparat 
darajalaridagi 
zaifliklarni 
markazlashtirilgan boshqaruvi majmuasini yaratish axborot 
tizimlarida paydo bo’ladigan zaifliklarga real vaqt rejimida 
samarali javob berish imkonini beradi, shu bilan ushbu 
zaifliklardan mahalliy tarmoqlar va ish stansiyalarida zararli 
dasturlar yoki buzg’unchilar tomonidan foydalanish xavfini 
kamaytiradi. 
Zaiflikni boshqarish tizimini joriy etish natijalari: 

ish stansiyalari va serverlarni virusga qarshi himoya qilish 
tizimi 

---

Nurimov Xumoyun (Big Boss) 
28 

xavflarni 
baholash 
va 
zaifliklarni 
boshqarishni 
avtomatlashtirish va optimallashtirish 

xavflarni kamaytirish va tahdidlarni bartaraf etish 

rahbarlar, 
auditorlar 
va 
texnik 
mutaxassislarning 
ehtiyojlariga muvofiq markazlashtirilgan hisobot tizimi 
Firibgarlikni aniqlash tizimi: 
FDS (fraud detection system) – firibgarlikni aniqlash va 
uning darajasini boshqarishni, shuningdek foydalanuvchilar / 
mijozlar faoliyati, ularning hisoblari, ishlatilgan xizmatlar / 
mahsulotlar, sotish kanallari va boshqalar bilan bog'liq boshqa 
kiberxavfsizlik muammolarini kuzatuvchi dasturiy yoki apparat-
dasturiy kompleks. 
Bunday 
tizimlar 
firibgarlikni 
boshqarish 
tizimi 
/ 
daromadlarni 
ta'minlash 
tizimi 
(fraud 
management 
system/revenue assurance, FMS/RA) deb ham ataladi. 
Firibgarlik - jismoniy va / yoki yuridik shaxslarning 
kompaniya hisobidan foyda olish va / yoki unga moddiy va / yoki 
moddiy bo'lmagan zarar yetkazish maqsadida qasddan qilgan 
harakatlari yoki harakatsizligi. 

---