O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi namangan davlat universiteti «Geografiya» kafedrasi

Qishloq xo'jalik inqilobi bosqichi
. Bundan 6—8 ming yil ilgari sodir 
bo'lgan ushbu davrda odam ovchilik va baliqchilikdan dehqonchilikka o'tgan. 
Tabiiy landshaftlarning kuchsiz o'zgarishi ro'y 
bera boshlagan. 
O'rta asrlar bosqichi
. Bu davrda insonning tabiatga bo'lgan ta'siri kuchaya 
borgan, hunarmandchilik rivojlangan, xo'jalikda tabiiy boyliklar keng qoilanila 
boshlangan. Dehqonchilik va chorvachilik yanada rivojlangan, ammo ular asosan 
qo'l kuchiga asoslanganligi uchun ekologik muvozanatga ta'sir etmagan. 
Sanoat inqilobi bosqichi
. Bu davr bundan 300 yil awal ro'y berdi. 
Jamiyatning tabiatga ta'siri kuchaydi. Tabiiy landshaftlar tez sur'atlarda o'zgara 
boshladi. Buyuk geografik kashfiyotlar tufayli boshqa qit'alar ham o'zlashtirila 
boshlandi. Ispaniya, Portugaliya, Angliya, Fransiya davlatlari tomonidan ulkan 
mustamlakalar, imperiyalar vujudga keltirildi. Sanoat rivojlangani sayin 
jamiyatning tabiatga ta'siri 
ham orta boshladi. 
Fan-texnika inqilobi bosqichi.
Bu davr XX asrning ikkinchi yarmidan 
boshlandi. Fan va texnikaning yuksak darajada rivojlanishi munosabati bilan tabiiy 
resurslar juda katta miqyosda o'zlashtirila boshlandi. Katta-katta hududlar qishloq 
xo'jaligi maqsadida o'zlashtirildi, ulkan zavodlar qurildi, cho'llar, shimoliy 
hududlar, tog'lar hamda Dunyo okeani o'zlashtirildi va ekologik muvozanat buzila 
boshladi. Natijada umumsayyoraviy ekologik muammolar vujudga keldi. 
Geyzerlar -
issiq buloqlar asosan vulkanlar tarqalgan mintaqa-larda 
uchraydi. 
Nurash
- haroratning o'zga-rishi, kimyoviy jarayonlar, atmosfera, suv va 
organizmlar ta'sirida tog' jinslarining yemirilishiga aytiladi. Nurash uch turga 
ajratiladi: fizik, kimyoviy va organik nurash . 
Organik nurash
deb, tog' jinslarining organizmlar (o'simlik, hayvonot 
dunyosi, mikroorganizmlar) ta'sirida yemirilishiga aytiladi.