Iii. Fanni o’qitishda foydalaniladigan interfaol ta’lim metodlari

Rebus
Tushuncha
Ta’rif
 
 
 

---

3 
 
 
 
 
 

---

4 
Ushbu vazifalar talabalar aqliy faolligini o‘stiradi, bilish jarayoniga haqiqiy qiziqish uyg‘otadi. 
O‘yin davomida talabalar ma‘lum qiyinchiliklarni yengadilar, o‘z kuchlarini sinaydilar, malaka va 
bilimlarini rivojlantiradilar. 
Ko‘pchilikka ma‘lum va ommabop bo‘lgan 
krossvord o’yini
talabalarda qiziqish uyg‘otishi 
tabiiydir. Krossvord ko‘rinishidagi so‘rov shakli talabalar uchun har doim qiziqarli va o‘ziga tortadigan 
metoddir. Ushbu o‘yinga talabalar shu darajada kirishib ketadilarki, hatto, o‘zlari ham informatikaning 
turli mavzulari bo‘yicha krossvordlar tuzishlari mumkin. Mustaqil ijodiy faoliyatning bunday shakli 
foydali bo‘lishi bilan birga, faqatgina bilimdon talabalarnigina emas, balki past o‘zlashtiruvchilarni ham 
qamrab oladi. Boshqa o‘quv fanlaridan past o‘zlashtiruvchi talabalar ko‘pincha informatikadan yaxshi va 
tirishqoq talabalarga aylanadilar. 
Krossvord
– ingliz tilidagi ―cross-word‖ so‘zidan olingan bo‘lib, ―so‘zlar kesishishi‖ degan 
ma‘noni bildiradi. Krossvordlar sodda bo‘lishi bilan birga, mashhur olimlar, allomalar ismlariga, 
mavzuga aynan mos keluvchi maxsus atamalarga diqqatini jalb etishning samarali vositasi hamdir.
Quyida ―Informatika‖ fanidan krossvordlardan namunalar keltiriladi. 
 
1.
Oxiri ―R‖ bilan tugaydigan ―Informatika‖ faniga doir so‘zlarni toping, krossvordni to‘ldiring va 
har bir tushunchaga ta‘rif bering. Ushbu krossvordda dasturlash tillariga oid so‘zlar lotin 
alifbosida yoziladi. Krossvordda or, var, unar, binar, skaner, monitor, strimmer, prosessor kabi 
so‘zlar ishtirok etishi mumkin. 
2.
Krosvordlar odatda trapesiya, to‘g‘rito‘rtburchak shakllarda beriladi. Quyida biz talabalarning 
qiziqishini orttirish maqsadida uning shaklini o‘zgartirib gul tasviriga joylashtirdik. 

---

5 
 
1.
Qattiq disk (vinchester). 
2.
Axborotlarni ko‘rish qurilmasi (monitor). 
3.
Rasmlar va matnlarni kompyuter xotirasiga kiritish uchun hizmat qiladigan qurilma (skaner). 
4.
Magnit lentada arxiv ma‘lumotlarni saqlash uchun hizmat qiladigan qurilma (strimmer). 
5.
Arifmetik yoki mantiqiy amallarni bajarib, butun sistemaning ishini nazorat qiluvchi qurilma 
(prosessor). 
Ta‘lim jarayonida o‘yinlardan foydalanish talabalarni xursand qilish maqsadida foydalanilmasligi 
zarur. U albatta didaktik bo‘lishi, ya‘ni darsda hal qilinadigan aniq o‘quv tarbiyaviy vazifalarga 
bo‘ysunishi kerak. Shuning uchun ham, o‘yin avvaldan rejalashtiriladi, uning dars tuzilmasidan o‘rni 
yaxshilab o‘ylab chiqiladi, uni o‘tkazish shakli belgilab olinadi va shu asosda o‘yinlar tayyorlanadi. 
O‘yinli texnologiyalar o‘qitishning boshqa shakllari va metodlari kabi yuqori samara beradi. Talabaga har 
qanday fan, hususan, informatika fanining zamonaviy rivojlanish darajasidagi bilimlarni berish o‘yinning 
asosiy maqsad bo‘lishi kerak. 

---

6