Samarqand davlat universiteti isoqjon negmatov ijtimoiy ishning etik

birinchi navbatda
, aholi farovonligini oshirish va uning ijtimoiy himoyasini 
kuchaytirish – biz uchun bosh vazifalardan biri bo‘lib qoladi. 
Hududlarda, ayniqsa, qishloqlarda aholining aksariyat qismi yetarli daromad 
manbayiga ega emasligi sir emas. Har qanday mamlakatda bo‘lgani kabi bizda 
ham kam ta’minlangan aholi qatlamlari mavjud. Turli hisob-kitoblarga ko‘ra, ular 
taxminan 12-15 foizni tashkil etadi. Bu o‘rinda gap kichkina raqamlar emas, balki 
aholimizning 4-5 millionlik vakillari haqida bormoqda. 
Ba’zi odamlar ijtimoiy nafaqa va moddiy yordam pulini to‘lash yoki 
ularning miqdorini oshirish orqali ushbu muammoni hal etish mumkin, deb 
o‘ylaydi. Bu – bir tomonlama yondashuv bo‘lib, muammoni to‘la yechish imkonini 
bermaydi. 
Kambag‘allikni kamaytirish – bu aholida tadbirkorlik ruhini uyg‘otish, 
insonning ichki kuch-quvvati va salohiyatini to‘liq ro‘yobga chiqarish, yangi ish 
370
 Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёевнинг 2020 йил 24 январдаги “Олий Мажлисга 
Мурожаатномаси”- http://uza.uz/oz/politics/zbekiston-respublikasi-prezidenti-shavkat-mirziyeevning-oliy-25-01-
2020 

---

279 
o‘rinlari yaratish bo‘yicha kompleks iqtisodiy va ijtimoiy siyosatni amalga 
oshirish, demakdir”
371
. 
Bundan tashqari 
Prezidentimiz 
Shavkat 
Mirziyoyev 
BMT 
Bosh 
Assambleya-sining 75-sessiyasidagi nutqida ilgari surilgan konseptual qarashlarda 
inson huquq-larini ta’minlash borasida amalga oshirilgan ishlar haqida to‘xtalib 
o‘tdi. Jumladan: 
“Maqsadimiz – har bir insonning asosiy huquq va erkinliklarini, salomatligi 
va farovonligini ta’minlaydigan adolatli global tizimni birgalikda yaratishdir. 
... Jamiyatni siyosiy, ijtimoiy va iqtisodiy modernizatsiya qilish bo‘yicha 
keng ko‘lamli chora-tadbirlarimiz natijasida yangi O‘zbekiston shakllanmoqda. 
Bugungi kunda mamlakatimizdagi demokratik o‘zgarishlar ortga qaytmaydigan tus 
oldi. 
... Mamlakatimizda iqtisodiy islohotlar jadal davom ettirilmoqda. Biz 
birinchi marta kambag‘allikni kamaytirish haqidagi qat’iy qarorimizni ochiq e’lon 
qildik.Bunga tadbirkorlikni rivojlantirish va qo‘shimcha ish o‘rinlari yaratish, 
investitsiya va biznes muhitini yaxshilash hamda zamonaviy infratuzilmani barpo 
etish, odamlarni yangi kasb-hunarlarga o‘rgatish va aholiga manzilli ijtimoiy 
yordam ko‘rsatish orqali erishmoqdamiz”
372
– deya ta’kidladilar.
Demak, mamlakatimizda so‘nggi yillarda iste’molchilar huquqini ta’minlash 
borasida pozitiv islohotlar va chora-tadbirlar natijasi ularoq samarali ishlar amalga 
oshirilib kelinmoqda. 
Biz barchamiz iste’molchimiz. Har birimiz kundalik turmushda savdo 
do‘koniga kirganimizda ham, jamoatchilik transportiga chiqqanimizda ham, 
oshxonaga xo‘randa sifatida tashrif buyurganimizda ham, umuman tovarlar sotib 
olganimizda, ishlar, xizmatlardan foydalanganimizda ham iste’molchi 
huquqlaridan foydalanamiz. Iste’molchilar huquqlarining ustivorligi esa asosiy 
Qonunimiz – Konstitutsiyada o‘z mujassamini topgan. Konstitutsiyamiz Asosiy 
qonun sifatida mamlakatimiz qonunchilik faoliyatini rivojlantirishga va bu sohada 
erkin ijod qilishga sharoit yaratib berdi. Uni ijtimoiy hayotning turli sohalaridagi 
masalalarni hal qilib beruvchi boshqa hamma qonunlarning, shu jumladan, maxsus 
Qonunlar tizimini tashkil etuvchi Kodekslarning yuridik manbayi, poydevori desak 
mubolag‘a bo‘lmaydi.
Ana shu bosh Qonunimizda inson va fuqarolarning asosiy huquqlari erkinlik 
va burchlariga alohida e’tibor qaratildi. Masalan, Konstitutsiyaning 18-moddasida 
quyidagicha yozilgan: “O‘zbekiston Respublikasida barcha fuqarolar bir xil huquq 
va erkinliklarga ega bo‘lib, jinsi, irqi, millati, tili, dini, ijtimoiy kelib chiqishi, 
e’tiqodi, shaxsi va ijtimoiy mavqeyidan qat’iy nazar qonun oldida tengdir”
373
. Bosh 
Qomusimizning 30-moddasida esa “O‘zbekiston Respublikasining barcha davlat 
organlari, jamoat birlashmalari va mansabdor shaxslari fuqarolarga ularning huquq