Paskal tilida matematik ifoda va o`zgaruvchilarni tavsiflash

else
y:=abs(x);
writeln (‘NATIJA y=’,y:1:3);
end.
Tarmoqlanuvchi jarayonlarini dasturlashga oid yana bir misol qaraylik. Ushbu
ï
ï
î
ïï
í
ì
>
=
<
=
0
,
0
,
0
,
x
agar
x
x
agar
e
x
agar
x
y
x
funksiya qiymatini hisoblash algoritmi va dasturini tuzing.
Masalani yechishning hisoblash jarayoniga mos algoritmini keltiramiz.
Bu masalani hisoblash jarayoniga mos dasturni ikki usulda keltiramiz.
1- Usul.
var
x,y:real;
begin
writeln('xni qiymatini kirit:');
readln(x);
if x=0 then
y:=exp(x)
else
if x>0 then
y:=x
else
y:=abs(x);

---

19
writeln('NATIJA y=',y:1:1);
end.
2- Usul.
var
x,y:real;
label a,b,c;
begin
writeln('xni qiymatini kirit:');
readln(x);
if x=0 then goto a;
if x<0 then goto b;
y:=x;
goto c;
a:
y:=exp(x);
goto c;
b:
y:=abs(x);
goto c;
c:
writeln('NATIJA y=',y:1:1);
end.
VARIANT OPERATORI
Ba’zi hollarda ko’p qismli dasturlar bilan ish ko’rishga to’g’ri keladi,
dasturning kerakli qismiga muayyan shartning bajarilishi asosida o’tiladi. Bunday
masalalar uchun Turbo paskal tilida alohida operator ishlatiladi. Bu operatorni variant
operatori deb aytamiz. Bu operatordan dasturda 3 va undan ortiq shartlar asosida
ishlashga to’g’ri kelganda foydalanish maqsadga muvofiqdir. Masalan, monitor
ekranida oylarni chiqarish vazifasi qo’yilgan bo’lsin. Bu masalani yechish uchun har
oyga mos qilib bir belgi tanlanadi va shu belgi bosilganda mos oyni nomini chiqarib
beradi. Uning dasturi quyidagicha:
var
ch:char;
begin
writeln('Oyning tartib raqamini kirit:');
read(ch);
 case Ch of
'1':writeln('Yanvar');
'2':writeln('Fevral');
'3':writeln('Mart');
'4':writeln('Aprel');
'5':writeln('May');
'6':writeln('Iyun');
'7':writeln('Iyul');
'8':writeln('Avgust');
'9':writeln('Sentabr');
'a':writeln('Oktabr');
'b':writeln('Noyabr');
'c':writeln('Dekabr');
else

---

20
WriteLn('Oyning tartib raqami
kiritilmadi.');
end;
readln;
end.
Bu dasturda oylarga mos belgilar ushu jadvaldan foydalanilgan:
Yanvar
Fevral
Mart
Aprel
May
Iyun
1
2
3
4
5
6
Iyul
Avgust
Sentabr
Oktabr
Noyabr
Dekabr
7
8
9
a
b
c
Dasturdan ko’rinib turibdiki,