O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi bobur nomidagi andijon davlat universiteti

Kirill  yozuvi.  Tarixdan  ma'lumki,  Sibir,  Kavkaz,  Volga  bo’ylari  va  Markaziy  Osiyoni 

Rossiya bosib olib, ushbu hududlarda yashayotgan xalqlarni, jumladan turkiy xalqlarni ham chorizm 

o’z hukmronligi ostiga olgan. Ushbu hududlardagi xalqlarni to’la o’ziga bo’ysundirmoqchi bo’lgan 

chorizm ma'murlari bir necha marta ularni arab alifbosidan rus yozuviga o’tkazishga harakat qilgan. 

1909  yilda  esa  Rossiya  tarkibiga  kiruvchi  xalqlarni  rus  yozuviga  o’tkazish  to’g’risida  podshoning 

maxsus farmoni chiqqan.  

Yigirmanchi  asrning  boshlarida  hukumat  bolsheviklar  qo’liga  o’tgandan  keyin  bunday 

harakat yanada kuchaydi. Zimdan turkiy xalqlar alifbolarining kamchiliklari to’g’risidagi masala kun 

tartibiga  qo’yildi,  tildagi  tovushlarni  ifodalashda  rus  yozuvining  katta  imkoniyatlari  xususidagi 

maqolalar chop etildi. Biroq u davrdagi vaziyat to’g’ridan to’g’ri rus alifbosiga o’tishni ko’tarmasdi.  

1930  yillarning  oxirlaridan  sobiq  ittifoq  tarkibidagi  barcha  turkiy  xalqlar  majburiy  ravishda 

rus yozuviga o’tkazildi. Ushbu alifboni joriy etishda turkiy tillarning o’ziga xos tovush xususiyatlari, 

tarixi  hisobga  olinmasdan,  milliy  tillarni  yo’qotish  asosida    kelajakda  yagona  til  yaratish  tamoyili 

asos qilib olindi. Turkiy xalqlar ushbu yozuvdan sobiq SSSR parchalangunga qadar foydalanishdi.