1-Mavzu. Dastlabki kimyoda atom, element tushunchalari. Ularni hozirgi zamon nuqtai-nazaridan baholash

 
5.Kimyoviy bilimlar darajasi va hal qiladigan muammolari? 
V.M.Kedrov kimyoviy bilimlarning ikki darajasini, bular tarkib haqidagi va 
struktura (tuzilish) haqidagi talimotlardir degan taklif bilan chiqdi.
Keyinchalik Nobel mukofoti sovrindori Semenov N.N. bunga kimyoviy 
bilimlarning yangi darajasini ya’ni kimyoviy jarayonlar haqidagi ta’limotni kiritdi. 
Bulardan foydalangan holda kimyo tarixini yaratish konsepsiyasining (asosiy 
qarashlar) mohiyati quyidagilarni hisobga olgan holda amalga oshirildi; 
- bilimlar rivojlanishidagi bosqichlar, 
- oddiydan murakkabga o’tish, 
- fanning rivojlanishini ishlab chiqarish bilan bog’liq holda olib borish, 
-bosqichma-bosqich o’rganishni kimyoviy nazariyalarda sistemalash (atom, 
molekula, reaksiyaga kirishuvchi sistema). 
Endi biz tarixni bilish uchun kimyo qanday muammolarni hal qilishini 
o’rganishimiz kerak. Kimyoviy bilimlar nimalar bilan xarakterlanadi. Shuni 
ta’kidlash mumkinki, kimyoning hamma rivojlanish davrlarida ham kimyoviy 

---

moddalarning asosiy tavsiflari – tarkibi, kimyoviy bog’lanishi va tuzilishi bo’lib 
kelgan. Kuznesov V.P. kimyo - bir moddadan boshqasini olish vazifasini bajaradi - 
metallar, keramika, plastmassa, sun’iy ipaklar, sement, mineral o’g’itlar va h. k.
deydi. Bu ishlab chiqarish vazifasi, lekin ularning bir-biriga o’tishi, xossalarini 
biridan ikkinchisiga aylanishi jarayonlari nazariy muammolardir. Bular kerakli 
moddalarni olish uchun kalitdir. Demak, kimyoni o’rganish spiralsimon 
determinizm - xossalarning uzviy bog’liqligini o’rganishga qaratiladi.
Ikki marta Nobel mukofoti sovrindori Laynus Poling-kimyo moddalar 
haqidagi fan bo’lib-ularning tuzilishi, xossalari va reaksiyaga kirishishlari, buning 
natijasida moddalarning biridan ikkinchisiga aylanishini o’rganadigan fandir deb 
ta’rif beradi.