O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi s. R. Sharipov yer tuzish asoslari

Yer tuzish tizimi yer resurslarini boshqarishda yetakchi o‘rinni egallaydi. Uni 
shakllantirishda loyihalashning har xil bosqichlarida yerlardan foydalanish va ularni 
muhofaza qilish masalalarining butunligi va tabaqalanishi kabi talablar, qabul qilinadigan 
yechimlarning o‘zaro bog‘liqligi va bir-birlariga tobeliklari, bashoratlash usullaridan 
loyihalash usullariga ketma-ket o‘tish, loyihalashda aniqlikni to‘xtovsiz oshirib borish hisobga 
olinadi. Uning asosiy vazifalari quyidagilardan iborat: 
* yer egaliklari va yerdan foydalanuvchilarning ijtimoiy-iqtisodiy maqsadlarini 
asoslash, ularni isloh qilish yo‘nalishlarini, yer munosabatlarining keyingi rivojlanishini 
tanlash; 
* xo‘jalik va jamoa faoliyatining har xil sohalarida yerdan foydalanish va uni muhofaza 
qilishda ilmiy-texnik taraqqiyot yutuqlaridan kompleks foydalanish;
* yerdan foydalanish strategiyasini va taktikasini rejalashtirish, aholi tizimi, qishloq 
xo‘jaligini yuritishning mintaqaviy tizimlari, tabiatdan oqilona foydalanish bilan chambarchas 
bog‘lash; 
* yerga egalik qilish va undan foydalanishning huquqiy tartibiga rioya qilish; 

---

65 
* yerdan foydalanishda uning unumdorligi va mahsuldorligining to‘xtovsiz oshishini, 
mehnat unumdorligi, ishlab chiqarish xarajatlari samaradorligining o‘sishini ta’minlash; 
* yer mulkdorlari, uning egalari va foydalanuvchilarga yerlardan oqilona foydalanish va 
ularni muhofaza qilish uchun zarur manfaatdorlik yaratish;
* yer-muhofaza tadbirlari hajmini oshirish, ularni yerdan foydalanishning intensivlik 
darajasiga va yerga antropogen ta’sirning o‘sishiga moslashtirish.
2. 
 
Yer resurslaridan foydalanish va ularni