Ma’ruza №11. Mavzu: Puxtalik ko’rsatkichlarini normalashtirish. Reja

Amortizatsiya muddati
davomida yangilanish uchun ajratilayotgan 
mablag’lar miqdori mashinaning boshlang’ich tannarhiga to’g’ri keladi. 
Amortizatsiya muddati boshqa ko’rsatkichlar bilan quidagicha bog’langan:
cheg
opt
ch
r
esk
m
T
T
A
T
T




.
.

---

Bunda amortizatsiya muddati A, iqtisodiy optimal ekspluatatsiya davri T
opt
, 
royhatdan chiqarilgunga qadar hizmat muddati T
r.ch
, ma’naviy eskirish T
m.esk
va 
chegaraviy xizmat muddati T
cheg
. 
Amortizatsiya muddati o’rtacha yillik ish vaqti (ishlash vaqti koeffitsienti) 
orqali 
royhatdan chiqarish resursi
bilan bog’langan. Bu texnik-iqtisodiy 
ko’rsatkich konstruksiyaning uzoq ishlashini xarakterlaydi, u ta’mir sikllari soni va 
strukturasiga bog’liq. Bir xil turdagi jihozlar uchun qo’llanilish joyidan qat’iy 
nazar royhatdan chiqarish resursi o’zgarmasdir.
Sovitish qurilmalarining puxtalik va uzoq ishlash ko’rsatkichlari 
normalashtirilsa, ularning amortizatsiya muddatlarini ham mos holda o’zgartirish 
kerak. 
Sovitish qurilmalarining puhtalik ko’rsarkichlarini normalashtirilganda 
ta’mirga, profilaktikaga va ishdan chiqishlarni bartaraf qilishga sarflanuvchi 
mablag’larning amortizatsion mablag’larga mos kelishi ko’zda tutilishi kerak. 
Ishdan chiqmay ishlash ko’rsatkichlari-tasodifiy ishdan chiqishlar bilan, 
uzoq ishlash ko’rsatkichlari eskirish jarayoni va asta-sekinlik bilan ishdan 
chiqishlar bilan bog’liq. 
Tasodifiy ishdan chiqishlarni bartaraf qilish harajatlari mahsulot tannarhiga 
qo’shiladi, rejali ta’mirni o’tkazish harajatlari ta’mirga ajratiluvchi amortizatsion 
mablag’larning hisobidan qoplanadi.