7-8-laboratoriya ishi Mavzu: Yo‘l qoplamasining tishlashish koeffitsientini aniqlash Ishning maqsadi

V = 4 0 k m / s



5 . 1 - j a d va l

 
0,8 
0,6 
0,4 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
g

 
 
 
 
 
 
 
 
 
r
o
h
'
 t 0,01 0,02 0,03 0,04 0,05 0,06 0,07 


V = 6 0 k m / s
 



 

0,8 
 0,6 
 0,4 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
g

 
 
 
 
 
 
 
 
 
r
o
h
'
 t 0,01 0,02 0,03 0,04 0,05 0,06 0,07 
V = 8 0 k m / s
 



 

0,8 
 0,6 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
g

 
 
 
 
 
 
 
 
x

x

x


---

 0,4 
 0,2 
 
 
 
 
 
 
 
 
r
o
h
'
t 0,01 0,02 0,03 0,04 0,05 0,06 0,07 
Ilashish koeffitsientining eng kichik qiymati Yo‘l qoplamasining holati va 
harakat tezligiga bogliq ravishda quyidagi 5.2-jadvalda keltirilgan qiymatlarga qarab 
belgilanadi. 
5.2-jadval 
Harakat tezligi km/soat 
40 
60 
80 
Hyo‘l qoplamaning eng kichik tishlashish 
koeffitsienti qiymati 
0,45-0,50 
0,35-0,40 
0,40-0,30 
PPK-MADI
qurilmasida tishlashish koeffitsientini aniqlash. Tishlashish 
koeffitsientini PPK-MADI qurilmasida yo‘lchash uchun qurilma oyoqlari osti 
sirpanish Yo‘nilshi bo‘ylab namlanadi. Har bir namlanadigan qurilma oyoqlari osti 
15x30 sm yuzadan kam byo‘lmagan holda namlash talab etiladi. Namlash uchun 
ishlatiladigan suvning hajmi 100-150 sm
3 
byo‘ladi. Namlangandan so‘ng 3 
sekunddan keyin yo‘lchash boshlanadi. Bunda qurilma toshi maxsus balanlikda 
qistirilgan byo‘ladi. Yo‘lchov halqasi joyida to‘g‘ri turganligi tekshiriladi. SHundan 
so‘ng qurilma toshini tashlaymiz. Tosh o‘z og‘irligi bilan tushadi va qurilma 
oyoqlarini qoplama ustida sirpantiradi. Qurilmaning oyoqlari tosh tushib 
byo‘lgandan so‘ng ma’lum dastlabki holatiga qaytadi. Yo‘lchov halqasi esa holatini 
o‘zgartiradi. O‘zgargandan so‘ng yo‘lchov halqasining dastlabki va keyingi holati 
o‘rtasidagi masofa qurilmaning shkalasi bo‘yicha sanoq olinadi va olingan sanoqdan 
foydalanib quyidagi rasmdagi grafikdan olinadi. 

---

5.3-rasm. PPK-MADI qurilmasi sxemasi. 
1-yo‘lchash olib borilgunga qadar qurilma toshining holati, 1’-yo‘lchashdan 
so‘ng qurilma toshining holati, 2-qurilma oyoqlarini yo‘lchash olib borilgunga qadar 
holati, 2’- qurilma oyoqlarini yo‘lchash olib borilgandan so‘ng holati, 3-yo‘lchov 
halqasi, 4-qurilma shkalasi, 5-nam qoplama 
 
5.4-rasm. PPK-MADI qurilmasi shkalasidan foydalanib tishlashish sifatini 
aniqlash grafigi 
Hisoblab topilgan qiymatlar IKN 05-2011 “Avtomobil yo‘llarining holatini tashxis 
qilish va baholash qoidalari”ga asosan qoplamaga baho beriladi. 

---

Topshiriq: 
Yo‘l qoplamasining tishlashish koeffitsientini “qumli dog‘” usulida 
olingan natijalarni taxlil qilish va xulosa yozish.
 
 

---

Document Outline

• 5.1.-rasm. a-yuzaga ishlov berilgan qoplama yuzasi, b-sementbeton qoplama yuzasi.
• 5.2-rasm. “Qumli dog‘” usulida qoplamaning tishlashish koeffitsientini aniqlash ketma-ketligi