8-ma’ruza. Mpi asoslari mpi: asosiy tushunchalar va ta’riflar

---

8-ma’ruza. MPI asoslari 
MPI: asosiy tushunchalar va ta’riflar. 
MPI standarti uchun asosiy 
boʻlgan bir qator tushunchalar va ta’riflarni koʻrib chiqaylik. 
Parallel dastur tushunchasi.
MPI doirasida parallel dastur deganda 
bir vaqtning oʻzida bajariladigan jarayonlar toʻplami tushuniladi. 
Jarayonlar turli protsessorlarda bajarilishi mumkin, lekin bir protsessorda 
bir nechta jarayonlar ham joylashishi mumkin (bu holda ularning 
bajarilishi vaqtni taqsimlash rejimida amalga oshiriladi). Ba’zi hollarda, 
parallel dasturni bajarish uchun bitta protsessordan foydalanish mumkin - 
qoida tariqasida, bu usul dastlab parallel dasturning toʻgʻriligini tekshirish 
uchun ishlatiladi. 
Parallel dasturning har bir jarayoni bir xil dastur kodining nusxasi 
(
SPMP modeli
) asosida ishlab chiqariladi. Bajariladigan dastur 
koʻrinishida taqdim etilgan ushbu dastur kodi barcha ishlatiladigan 
protsessorlarda parallel dastur ishga tushirilganda mavjud boʻlishi kerak. 
Bajariladigan dastur uchun dastlabki dastur kodi MPI kutubxonasining u 
yoki bu ilovasidan foydalangan holda C tilida ishlab chiqilgan. 
Amaldagi jarayonlar soni va protsessorlar soni parallel dasturni ishga 
tushirish vaqtida MPI dasturlarining ishlash muhiti orqali aniqlanadi va 
hisoblash jarayonida oʻzgarmasdir (MPI-2 standarti jarayonlar sonini 
dinamik ravishda oʻzgartirish imkoniyatini nazarda tutadi). Dasturdagi 
barcha jarayonlar ketma-ket 0 dan p-1 gacha raqamlangan, bu yerda p - 
jarayonlarning umumiy soni. Jarayon raqami 
jarayon darajasi
deb 
ataladi. 
Ma’lumotlarni uzatish operatsiyalari. 
MPI xabarlarni uzatish 
operatsiyalariga asoslanadi. MPI tuzilmasida taqdim etilgan funksiyalar 
orasida ikkita jarayon oʻrtasidagi juftlik (nuqtadan nuqtaga) operatsiyalar 
va bir nechta jarayonlarning bir vaqtning oʻzida oʻzaro ta’siri uchun 
kollektiv (jamoa) aloqa harakatlari mavjud. 
Juftlangan operatsiyalarni bajarish uchun turli xil uzatish 
rejimlaridan 
foydalanish 
mumkin, 
shu 
jumladan 
sinxronlash, 
blokirovkalash va boshqalar. 

---

Yuqorida ta’kidlab oʻtilganidek, MPI standarti asosiy jamoaviy 
ma’lumotlarni uzatish operatsiyalarining aksariyat qismini amalga 
oshirish zarurligini ta’minlaydi.