Болалар ёшида учрайдиган тиш каттик

 
7.9. LAB kasalliklari. 
Turli-tuman tashqi muhit omillari (biologik, kimyoviy, mexanik) ta’sirida 
yoki organizmning umumiy kasalliklari natijasida lablarda, ayniqsa ularning qizil 
hoshiyasida yallig`lanish jarayonlari qayd etiladi. Bu xil xastaliklar orasida 
ko`proq uchraydiganlari ekzemali hamda yuqumli (mikrobli va zamburug`li) 
xeylitdir. 
7.9.1. Ekzemali yoki atopik xeylit
Bu xastalik allergik tabiatga ega bo`li6, surunkali ravishda kechadi. 
Ko`pgina bolalarda xayotining birinchi oylaridayoq ovqat mahsulotlariga nisbatan 
sezgirlik, ekssudativ diatez sifatida uning o`rtacha og`irlikdagi va og`ir shakllari 
ko`rinishida yuzaga keladi. Lablarning qizil hoshiyasi va uning atrof terisidagi 
jarohatlar bolalarda 3-5 yoshdan boshlab aniqlanadi. Bunday xastalikka uchragan 
bolaning yuz sohasini ko`zdan kechirilganda, lablarning qizil hoshiyasida va 
ularning atrof teri sathida infiltratli shish paydo bo`lganini, lablar yuzasi ko`pdan 
ko`p kundalang, taram-taram burmalar va yoriqchalar bilan qoplanganligini 
ko`ramiz.(53-rasm) Lab burchaklarida ular quyosh nuri kabi taralgan bo`ladi va 
po`stloqchalar bilan qoplanadi. 2,5-4,0 marta kattalashtirib ko`rsatadigan biologik 
lupa ostida jarohatlangan yuzaga nazar solsak, u yerda juda kichik o`lchamli (1 
mm) yaltirab turuvchi nozik pufakchalarni ko`rishimiz mumkin. Ko`pincha lablar 
va uning atrof terisida yuzaga kelgan yoriqlarning mavjudligi va pufakchalarning 
yorilishi natijasida yuzaga kelgan mayda jarohatlar ikkilamchi infeksiya 

---

236 
(mikroblar) uchun ochiq darvoza hisoblanadi. Buning oqibatida bolalar 
ekzemaning yiringli yaraga aylangan asoratidan azoblanib, shifokorlarga murojaat 
qilishadi. Ikkilamchi infeksiya ta’sirida (ayniqsa yiring hosil qiluvchi kokklar) 
lablarda shishinqirash kuchayadi, qizarish belgilari, pufakchalar ichida butana tusli 
ekssudat paydo bo`ladi. 
Ekzemali xeylit uzokqmuddat davomida surunkali ravishda kechadi. 
Keyinchalik balog`at yoshidagina organizmda jinsiy gormonlarning faol ijobiy rol 
o`ynashi natijasida xastalik ko`pgina hollarda chekinadi.