Ehtiyot choralari
•
Yuqori haroratlarda havo uzatuvchi va tezlikni o'lchashda qo'llaniladigan
plastik quvurlar buzilishi (erishi) mumkin.
•
80 °C dan yuqori haroratgacha qizdirmang.
•
Qizdirgichga beriladigan maksimum kuchlanishni 25 V dan oshirmang (tok
kuchi esa 5 A atrofida).
Tajribani o'tkazish tartibi
a) Xona haroratidagi o'lchashlar
▪
Qurilmani ishga tushuring.
•
orqali o'lchashlarni bir necha marta takrorlang.
•
Siljiydigan kontaktga ega bo'lgan mikrofon butun yo'l davomida plastik
quvur ichida bo'lib, metall relsda Δs masofada o'zgarishlarni seza oladi.
Kerakli asboblar va ashyolar
Sensor-CASSY
1 dona
524 013
CASSY Lab 2
1 dona
524 220
Timer
1 dona
524 034
Haroratni o'lchash bloki
1 dona
524 045
NiCr-Ni harorat sensori yoki
NiCr-Ni S adapteri
1 dona
666 193
524 0673
NiCr-Ni harorat sensori, K tipli
1 dona
529 676
Tovush tezligini qayd qilish qurilmasi
1 dona
413 60
Quvur va ga'ltaklar uchun taglik
1 dona
516 249
Yuqori chstotali tovush dinamigi
1 dona
587 07
Universal mrikopfon
1 dona
586 26
Transformator 12 V/3.5 A.
1 dona
521 25
Shkalali metall rels, 0.5 m
1 dona
460 97
Egarsimon izolyatsiyali taglik
2 dona
300 11
Juft kabe l2,5 sm, qizil va qora
1 dona
501 44
Juft kabel, 100 sm, qizil va ko'k
2 dona
501 46
Windows XP/Vista/7/8 OT kompyuter
1 dona
____
•
c = ΔS/Δt ifodadan foydalanib tovush tezligini aniqlang (Draw Mean dan
foydalanib grafikdan tovush o'tishi vaqtining o'rtacha qiymatini aniqlang).
b) Haroratga bog'liqligini o'lchash
▪
Qurilmani ishga tushiring.
•
Universal mikrofonni o'rnating.
•
Xona haroratida yana Δt
A1
o'tish vaqtini aniqlang va aniqlangan tovush
tezligidan foydalanib S=c·Δt
A1
mikrofan va dinamik orasidagi masofani
hisoblang, hamda bu qiymatni jadvalga yozing (S-ustundagi birinchi
qatorga kiriting).
•
Qizdirgichni ta'minlash manbaiga (12 V , tok 3.5 A atrofida) himoyalangan
kabell bilan ulang.
•
Tok o'tish vaqtini orqali har 5 °C da aniqlang.
Tahlil
Xona haroratida tovush tezligini aniqlaganingizda ( a-holda) s mikrofon va
dinamik o'rtasidagi masofadir. b) holda komyuter dasturi har bir ΔtA1 o'tish vaqtida
tovush tezligining to'gri qiymatini simulyatsiyalab hisoblaydi.
Tovush tezligi qiymati o'lchash(tajriba) davomida harorat ekranida harorat
funksiyasi sifatida yozib boriladi.
Tuzatma kiritilgan to'g'ri chiziqni adabiyotlarda keltirilgan quyidagi qiymat
bilan solishtirishingiz mumkin.
c = (331.3 + 0.6 ·ϑ/°C) m/s.
orqali o'lchashlarni bir necha marta takrorlang.
Nazorat savollari
1)
Tovush impulsi haqida ma’lumot bering?
2)
Insonning eshitish chegaralari qancha?
3)
Mikrofon va karnay ishlash prinsipini tushuntiring?
Do'stlaringiz bilan baham: |