Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги олий таълим тизими педагог ва раҳбар кадрларини қайта тайёрлаш ва уларнинг малакасини оширишни ташкил

Халқаро таълим дастурлари ва дипломлар (International Degree 
Programmes). Германияда чет эллик талабалар жуда ҳам кўп. Хорижлик 
талабалар манфаатини кўзлаб, немис ОЎЮларида халқаро ўқув дастурлари 
киритилган. Унга кўра Германияда бакалавр ва мастер даражаларини олиш 
мумкин. 
Талабалар (Undergraduates) учун ўқув дастурлари 6-8 семестр давом 
этади, шундан 1-2 семестр давомида чет элдаги партнер олий ўқув 
юртларида таҳсил олиш имкониятига эга. Ўқиш охирида бакалавр (Bachelor) 
даражасини олади. Бирор-бир диплом ёки илмий даражаси бор бўлган 
бакалаврлар (Postgraduates) 3-5 семестр таҳсил олишади ва мастер (Master) 
даражасига эга бўлади. Айрим ўқув дастурлари доирасида 6-семестрдан 
сўнг диссертация ҳимоя қилиб “доктор” бўлиш мумкин. 

---

3
Бундай халқаро дастурларнинг академик даражаси жуда юқори. Бунда 
талабаларни тьюторлар ва кураторлар ўз маслаҳатлари билан доимо 
кузатиб туришади.
8

Олий мактаб ўз-ўзини бошқариш ҳуқуқига эга. Олий ўқув юртини 
штатдаги ректор ёки бир неча йилга сайланган Президент бошқаради. Ўз-
ўзини бошқаришда вазифалари аниқ тақсимлаб берилган бир неча 
гуруҳларнинг босқичма-босқич иштироки принципига амал қилинади.
Давлат малака оширганларни рағбатлантиради ва бу учун ҳар йили 
5,5 млн. марка маблағ ажратади. Малака ошириш курсларида ўқиш даврида 
тингловчиларга маблағ билан молиявий ёрдам берадилар. Асосан ишсизлар 
ўз малакасини ошириш имкониятларидан кўпроқ фойдаланадилар ва бу 
билан иш топиш йўллари тезлашади. Ярим йил давомида малака оширган 
ишчиларнинг 75% иш билан таъминланади. Черковлар ҳам фуқароларнинг 
билим даражаларини оширишда фаол иштирок этади. Евангель черкови 
ўзининг 15та академиясида долзарб мавзулар бўйича анжуманлар ташкил 
этади. Католиклар малака оширишда никоҳ, оила масалаларига, теология ва 
маданият соҳаларига катта аҳамият берадилар. Олий ўқув юртларида 
тадқиқот билан шуғулланиш уларнинг қадимий анъаналаридан бири. Ўтган 
аср бошларида Вильгельм фон Гумбольдт прусс университетларини ислоҳ 
қилди, ўшандан бери “Тадқиқот ва ўқитиш бирлиги” уларнинг ҳаётий 
принципларига айланиб қолган. Олий ўқув юртлари тадқиқотларининг 
асосий йўналиши-фундаментал амалий тадқиқот бўлиб, уларга бошқа илмий- 
текшириш институтлари, саноат лабораториялари яқиндан ёрдам беради. 
Германия таълими ўзига хос йўналишга, жуда мураккаб тизимга эга. Шу 
билан бир қаторда ҳозирда Германияда таълим тизимини ислоҳ этиш йўлида 
янги изланишлар олиб борилмоқда.
8
Studying in Germany. A Practical Guide for International Students. DAAD, 2014Р. 26 

---

3
Германия олий таълим тизими олий ўқув юртлари турларининг 
кўплиги билан фарқланади. Ғарбий Европа Федерал ерларида муддатидан 
узоқ ўқиётган талабалар ўқиш учун пул тўлайдилар. Таълим тизимидаги бу 
ислоҳотлар қонун бўйича йўлга қўйилган.
Маърузалар жадвали ва ўқув режа. Маъруза маълумотнома-
жадвалига (Vorlesungsverzeichnis - VV, ёки Studien- und Personalverzeichnis) 
ОЎЮда ўтказиладиган барча ўқув тадбирлари (жумладан, халқаро 
дастурлар 
бўйича 
ҳам) 
киритилган. 
Бу 
жадвал 
–маълумотнома 
университет томонидан китоб шаклида чоп этилади ва китоб дўконларида 
сотилади. Шунингдек, “институт” - кафедра томонидан маърузалар изоҳли 
маълумотномаси (Kommentiertes Vorlesungsverzeichnis-KVV) чоп этилади. 
Маърузаларнинг изоҳли маълумотномаси (KVV) маъруза маълумотнома-