‘zbekiston respublikasi L,1y va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

saponinlar 
tashkil 
qiladi. Saponin saqlovchi o'sim liklar va ularning dori preparatlari 
balg'am ko'chiruvchi, siydik haydovchi, tinchlantiravchi, organism 
qu w atin i oshimvchi vosita sifatida ishlatiladi. Saponinlar chin- 
niguldoshlar, navro'zguldoshlar, poligaladoshlar, dukkakdoshlar, 
araliyadoshlar, sigirqo'yruqdoshlar, yamsdoshlar, ra’noguldoshlar 
oilalari vakillarida, ayniqsa shirinmiya o'sim ligi tarkibida ko'p 
uchraydi.
Flavonoidlar. 
Benzo-u- piron (xromon) hosilasi. Asosida S6-
S S6 uglevod atomlaridan tarkib topgan fenil-propan-fenil skeleti 
bo'lgan tabiiy birikmalaming katta gmppasi (katexinlar, leykoan- 
totsianidlar, antotsianlar, flavanonlar, flavonlar, flavonollar, xal- 
qonlar, auronlar, izoflavonlar va boshqa) hisoblanadi. Flavonoidlar 
o'sim liklar dunyosida keng tarqalgan bo'lib, asosan, ular gul va 
barglarda to'planadi. Ular dukkakdoshlar -
Fabaeeae,
astradosh­
lar (murakkabdoshlar) -
Asteraceae
(Composite), selderdoshlar 
(soyabonguldoshlar) - Apiaceae 
(Umbelliferae),
ayiqtovondoshlar 
Ranunculaceae,
-torondoshlar — 
Polygonaceae,
ra’noguldoshlar —

---

Rosaceae
, yasnotkadoshlar (labguldoshlar) -
Lamiaceae (Labiatea
), 
rutadoshlar- 
choydoshlar- 
Thaeaceae
va boshqa о ‘simlik
oilalari vakillari tarkibida k o ‘p o ‘chraydi.
Flavonoidlar rangsiz, sariq yoki zarg‘aldoq rangli kristall mod­
dalar bo‘lib, glikozidlari spirt va qaynoq suvda yaxshi, sovuq suvda 
yomon eriydi, boshqa organik erituvchilarda erimaydi, aglikonlari 
organik erituvchilarda yaxshi eriydi.
Flavonoid preparatlari va ulami saqlovchi o ‘simliklarda tayy­
orlangan dori shakllari tibbiyotda vitamin R yetishmasligidan va 
qon tomirlaming o ‘tkazuvchanligi buzilishidan kelib chiqadigan va 
boshqa kasalliklami davolash uchun hamda qon bosimini pasayt- 
iruvchi, tinchlantiruvchi, o ‘t haydovchi (jigar va o ‘t pufagi kasal- 
liklarida) va siydik haydovchi (buyrak va qovuq toshi kasalliklarida) 
samarali vosita sifatida qoilaniladi.