Yevropa ittifoqi

---

Yevropa ittifoqi
(
YI
) — oʻzida xalqaro tashkilot va federativ davlat
xususiyatlarini mujassamlashtirgan davlatlararo uyushma. Dastlab
Yevropa hamjamiyati („Umumiy bozor“) nomi bilan atalgan. YI
toʻgʻrisidagi shartnoma 1992 yil Maastrixt sh.da (Niderlandiya) Yevropa
hamjamiyatiga aʼzo boʻlgan 12 davlat va hukumat boshliklari imzo
chekkan Yevropa mamlakatlarining siyosiy va valyuta-iqtisodiy ittifoqini
vujudga keltirish toʻgʻrisidagi bu shartnoma 1993 yil 1 noyabrdan kuchga
kirgan. YIning maqsadlari: Yevropa xalqlarining mustahkam ittifoqini
vujudga keltirish, ichki chegaralari boʻlmagan makon yaratish, iqtisodiy
va ijtimoiy oʻzaro taʼsirni kuchaytirish yoʻli bilan muvofiqlashtirilgan
uzoq muddatli iqtisodiy taraqqiyotga yordam berish; iqtisodiy va valyuta
ittifoqini tashkil qilish va yagona valyuta yaratish (bu maqsadga 2002 yil
yanvarda asosan erishildi); birgalikda tashqi siyosat olib borish va
xavfsizlik borasida siyosat yuritish, kelgusida esa birgalikda mudofaa
siyosatini ham olib borish yoʻli bilan xalqaro sohada oʻziga xos bir
xillikni qaror toptirish; adliya va ichki ishlar sohasida hamkorlikni
rivojlantirish; umumiy boylikni saqlab qolish va koʻpaytirish. YI
organlari: Yevropa mashvarati, Yevropa parlamenti, Yevropa Ittifoqi
Kengashi, Yevropa komissiyasi, Yevropa sudi. Tashkilotga 15 mamlakat
(Avstriya, Belgiya, Buyuk Britaniya, Olmoniya, Yunoniston, Daniya,
Irlandiya, Ispaniya, Italiya, Lyuksemburg, Niderlandiya, Portugaliya,
Finlyandiya, Fransiya, Shvetsiya) aʼzo (2002 yil yanvar). Qarorgohi
Strasbur sh.da (Fransiya). Oʻzbekistonning jahon hamjamiyatiga
integratsiyalashuvida YEI bilan hamkorlik alohida oʻrin tutadi. Tashkilot
TASIS dasturi doirasida Oʻzbekistonga texnikaviy yordam koʻrsatadi.
1999 yil 1 iyulda Oʻzbekiston bilan YEI oʻrtasida Sheriklik va hamkorlik
toʻgʻrisidagi bitim ratifikatsiya qilindi. Bu bitim siyosiy, iqtisodiy, ilmiy-
texnikaviy, ijtimoiy, madaniy-maʼrifiy aloqalar rivoji uchun imkoniyat
tugʻdirdi. Jumladan, tomonlar oʻzaro savdoda bir-birlariga eng qulay
sharoit yaratadilar, bir-birlariga tegishli tovarlarni oʻz hududlari orqali
erkin tranzit qilishni taʼminlaydilar.
[1]