|
MIKROORGANIZIMLARNI
ANTIBIOTTIK
XUSUSIYATLARI
Mikroorganizmlar
Mikroorganizmlar
yoki
Mikroblar
(
grekcha
:
mikros
— kichik,
bios
— hayot)
— asosan,
bir hujayrali
mikroskopik tirik mavjudotlarning katta guruhi.
M.ga
bakteriyalar
,
aktinometsitlar
, achitqilar,
viruslar
,
mogʻor zamburugʻlari,
mikroskopik
suvoʻtlar va boshqa kiradi. M.
prokariotlar
(hujayrasida yadro va
xromosoma apparati
yoʻq organizmlar) va
eukariotlar
(hujayrasida sitoplazma
va membrana bilan ajratilgan yadrosi bor bir yoki
koʻp hujayrali
organizmlar)ga
boʻlinadi. M. tabiat (tuproq, suv, oʻsimlik qoldiqlari va
boshqalar)da keng tarqalgan. 1 g tuproq yoki suv osti gruntida 2
—3
mlrd.gacha M.
boʻladi. M.ning oʻlchami turlicha boʻlib, ular mikronning oʻndan
bir qismidan bir necha mikrongacha. M.ning fiziologik-morfologik xususiyatlari
va hayot sikli har xil.
Koʻpgina M. bir hujayrali, baʼzilari, mas., mogʻor
zamburuglari
koʻp hujayrali iplar (mitseliy)ga ega. M., odatda, xlorofillsiz,
ammo
baʼzilarida bakterioxlorofill va xlorofill bor. Koʻpchiligi boʻlinib, baʼzilari
kurtaklanib, shuningdek, konidiya va sporalar hosil qilib
koʻpayadi. Kasallik
qoʻzgʻatuvchi M. ham mavjud.
M. tashqi muhitning har xil omillari
taʼsiriga juda
chidamli. M. tabiatda moddalar aylanishida katta rol
oʻynaydi. M. oʻsimlik va hayvon qoldiqlarini parchalab,
yashil
oʻsimliklar oʻzlashtirishi mumkin boʻlgan mineral
birikmalar (mas., karbonat angidrid gazi, ammiak va
boshqalar)ga aylantiradi. Azot
toʻplovchi M. va
tuganak bakteriyalari molekulyar azotni
yigʻish
xususiyatiga ega. M. fosfor, azot, uglerod, oltingugurt,
temir va boshqalarning tabiatda aylanishida ishtirok
etadi. Bundan tashqari, tuproqda
koʻpayib, soʻng
nobud
boʻlib, uni organik moddalarga boyitadi. M.
hayot faoliyati natijasida tuproq unumdorligi ortadi.
Mikroorganizmlar fiziologik aktiv moddalar . vitaminlar, fermentlar, auksinlar va gibberiminlar,
antibiotiklar, ba’zi bir aminokislotalar sitezlash xususiyatiga ega. Bunday moddalarni bakteriyalar.
Aktinomitsetlar. Zamburug’lar, suv o’tlar, achitqilar sintezlaydi. Tuproq bakteriyalardan nitrifikator,
azotbakteriyalar, tugunak bakteriyalar va boshqa bakteriyalar o’sishi uchun zarur bo’lgan barcha
moddalarni sintezlash xususiyatiga ega.
M.N.Mentelning hisobiga ko’ra 1 ga unumdor tuproqda 1 yil davomida 400 g B1 , 300g B2, 1 kg
PP vitaminlar adsorbilngan holda to’planadi.
Shunday qilib
, mikroorganizmlar yerning unumdorligini oshirishda moddalarning tabiatda
aylanishida, tuproqning strukturali bo’lishida, o’simliklarni fiziologik aktiv moddalar bilan
ta’minlshda ishtirok etadi.
Tashqi muhit omillari makro dunyoga qanday ta’sir etsa, mikroolamga ham shunday ta’sir etadi.
Zero ularning faoliyati tashqi muhit bilan chambarchas bog’liqdir.
Ko
ʻ
pgina Mikroorganizmlar bir hujayrali, ba
ʼ
zilari, mas, mog
ʻ
or
zamburuglari ko
ʻ
p xujayrali iplar (
mitseliy
)ga ega. Mikroorganizmlar,
odatda, xlorofillsiz, ammo ba
ʼ
zilarida bakterioxlorofill va
xlorofill
bor.
Ko
ʻ
pchiligi bo
ʻ
linib, ba
ʼ
zilari kurtaklanib, shuningdek, konidiya
va
sporalar
hosil qilib ko
ʻ
payadi.
Kasallik
qo
ʻ
zg
ʻ
atuvchi
Mikroorganizmlar xam mavjud. Mikroorganizmlar tashqi muhitning
har xil omillari ta
ʼ
siriga juda chidamli. Mikroorganizmlar tabiatda
moddalar aylanishida katta
rol
o
ʻ
ynaydi. Mikroorganizmlar o
ʻ
simlik va
hayvon qoldiqlarini parchalab, yashil
o
ʻ
simliklar
o
ʻ
zlashtirishi mumkin
bo
ʻ
lgan
mineral
birikmalar (mas,
karbonat
angidrid
gazi,
ammiak
va
b.)ga aylantiradi.
Azot
to
ʻ
plovchi Mikroorganizmlar
va
tuganak
bakteriyalari molekulyar azotni yig
ʻ
ish xususiyatiga ega.
Mikroorganizmlar fosfor, azot, uglerod, oltin-gugurt,
temir
va b. ning
tabiatda aylanishida ishtirok etadi. Bundan tashq-ari, tuprokda
ko
ʻ
payib, so
ʻ
ng nobud bo
ʻ
lib, uni organik moddalarga boyitadi.
Mikroorganizmlar hayot faoliyati natijasida
tuproq unumdorligi
ortadi
(
yana
q.
Mikroflora
).
ZARARLI ,BEGONA MIKROORGANIZMLARNING
OZIQ-OVQATLARGA TUSHIB KELTIRADIGAN ZARARI
Do'stlaringiz bilan baham: |
