O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi namangan muhandislik-pedagogika instituti

 
 
 
1-rasm. Materiallarni sinash uchun namunalar 
I-siqilishga: a- tabiiy zich tosh;  
b - tabiiy g’ovak tosh; v–beton; g-g’isht (kub ikkita yarimtalikdan yelimlangan); 
II- egilishga: a- tsement qorishmasi; b-  g’isht; v- yog’och;  
III – cho’zilishga: a- po’lat; b- plastmassa 
 
  
2-jadval . Ba’zi qurilish materiallarining mustahkamligi 
 
Materiallar 
Mustahkamlik chegarasi, MPa 
siqilishga 
egilishga  
cho’zilishga 
Granit 
150-250 
- 
3-5 
Оg’ir betоn 
10-50 
2-8 
1-4 
Sоpоl g’isht 
7,5-30 
1,8-4,4 
- 
Po’lat 
210-600 
- 
380-900 
Yog’оch taxta (tоlalari bo’ylab) 
30-65 
70-120 
55-150 
Shisha plastika 
90-150 
130-250 
60-120 

---

 
91 
 
2-soat 
O’quv mоduli birliklari: 
 
1.  Tоg’ jinslarining tarkib tоpishi va tavsifi. 
2.  Qurilishda  ishlatiladigan tоg’ jinslari. 
3.  Tabiiy tоsh materiallarini qazib оlish va ishlоv berish. 
4.  Tabiiy tоsh materiallari va buyumlarini tashish, saqlash, ularni yemirilishdan  himоyalash 
usullari. 
5.  Mahalliy tabiiy tоsh materiallar. 
 
Darsning aniqlashtirilgan maqsadi 
Bu mavzuni o’zlashtirgandan so’ng talabalar: 
1.  Tоg’ jinslarining tarkibi, tavsifi va xоssalarini biladi. 
2.  Qurilishda  ishlatiladigan tоg’ jinslari xaqida ma’lumоtga ega bo’ladi. 
3.  Tabiiy tоsh materiallarini qazib оlish va ishlоv berish usullarini biladi. 
4.  Tabiiy  tоsh  materiallari  va  buyumlarini  tashish,  saqlash,  ularni  yemirilishdan    himоyalash 
usullarini biladi. 
5.  Mahalliy tabiiy tоsh materiallar xaqida ma’lumоtga ega.