1-Мавзу: Таълимда замонавий ахборот-коммуникация технологиялари Режа

Компьютер тармоқларида адресация. Амалиётда интернетнинг реал, 
физик боғланишлар орқали ташкил топган тармоғидаги компьютерлар билан 
виртуал ахборот фазони ташкил этувчи электрон маълумотлари ҳар хил 
адреслар ёрдамида ифодаланилади. Интернет таркибига кирган ҳар бир 
компьютер тўрт қисмдан ташкил топган ўз адресига эга, масалан: 
142.26.137.07. Ушбу манзил IP (Интернет Protocol) - манзил деб аталади. 
Интернетга доимий уланган компьютерлар ўзгармас IP-адресга эга бўлади. 
Агар компьютер фойдаланувчиси интернетга фақат вақтинчалик ишлаш учун 
уланадиган бўлса, у ҳолда ушбу компьютер вақтинчалик IP-адресга эга 
бўлади. Бундай IP-манзил динамик IP-манзил деб аталади. 
Тармоқда мавжуд бўлган ихтиёрий компьютер IP-адресини билган 
ҳолда, унга ҳар хил кўринишдаги сўровлар билан мурожаат қилиши мумкин 
бўлади. Бу сўровлар ўша компьютерда сақланаётган электрон маълумотлар, 
маълумотлар базаси ёки бўлмаса ундаги бирор бир дастурни ишлатишга, ўша 
компьютер таркибига кирган техник ресурслар имкониятидан фойдаланишга 
оид бўлиши мумкин ва ҳоказо 
Интернет ахборот муҳитини ташкил этувчи электрон маълумотларнинг 
ҳар 
бири 
компьютерларнинг 
IP-адресларидан 
бошқа 
ўзларининг 

---

30 
такрорланмас, уникал адресларига эга. Бу адрес URL (Uniform Resource 
Locator) - адрес деб аталади. 
Агар Интернет тармоғида бирор бир маълумот эълон қилинган бўлса, у 
ягона такрорланмас URL-адресга эга. Компьютерда бир ном билан иккита 
файл мавжуд бўлмаганидек, интернетда ҳам икки электрон маълумот бир хил 
URL-адресга эга бўлмайди.
DNS (ингл. Domain Name System —домен номлар системаси) - доменлар 
ҳақида маълумот олишга мўлжалланган компьютер тақсимот системаси. 
Кўпинча хост номи бўйича IP-адрес олиш учун, почтанинг маршрути ҳақида 
маълумот олиш учун ишлатилади.
Интернет. Интернет бу ягона стандарт асосида фаолият кўрсатувчи 
жаҳон глобал компьютер тармоғидир. Унинг номи икки хил талқин 
қилинади, яъни “International Network” – халқаро тармоқ ва “Interconnected 
networks” «тармоқлараро» деган маънони англатади. У маҳаллий (локал) 
компьютер тармоқларни бирлаштирувчи ахборот тизими бўлиб, ўзининг 
алоҳида ахборот майдонига эга бўлган виртуал тўпламдан ташкил топади. 
Интернет тармоғи, унга уланган барча компьютерларнинг ўзаро 
маълумотлар алмашиш имкониятини яратиб беради. Интернет тармоғининг 
ҳар бир мижози ўзининг шахсий компьютери орқали бошқа шаҳар ёки 
мамлакатга ахборот узатиши мумкин. Масалан, Вашингтондаги Конгресс 
кутубхонаси каталогини кўриб чиқиш, Нью-Йоркдаги Метрополитен 
музейининг охирги кўргазмасига қўйилган суратлар билан танишиш, 
халқаро анжуманларда иштирок этиш, банк муомалаларини амалга 
ошириши ва ҳатто бошқа мамлакатларда истиқомат қилувчи Интернет 
тармоғи мижозлари билан шахмат ўйнаш мумкин.