Аҳоли сони ва такрор барпо бўлиши

 
9.2. Dunyo dinlari geografiyasi 
 
Yer shari aholisi diniy belgilari bo‘yicha quyidagicha ajratiladi:  

 xristianlar – 2,31 mlrd (dunyo aholisining 33 %i); 
1. 
musulmonlar – 1,58 mlrd (dunyo aholisining 23 %); 
2. 
induizm – 0,95 mlrd (dunyo aholisining 14 % i); 
3. 
buddistlar – 0,47 mlrd (dunyo aholisining 6,7 %i); 
4. 
an’anaviy xitoy diniga e’tiqod qiluvchilar — 0,46 mlrd (dunyo aholisining 
6,6 % i); 
5. 
sikxizm – 24 mln (dunyo aholisining 0,3 %i); 
6. 
iudaizm – 15 mln (dunyo aholisining 0,2 %i); 
7. 
mahalliy dinga e’tiqod qiluvchilar – 0,27 mlrd (dunyo aholisining 3,9 % i); 
8. 
diniy etiqodi bo‘lmaganlar – 0,66 mlrd (dunyo aholisining 9,4 %i); 
9. 
ateistlar – 0,14 mlrd (dunyo aholisining 2 %i). 

---

 
196 
Yer  sharining  yirik  mintaqalari  bo‘yicha  diniy  guruhlar  tarqalishi  quyidagi 
ko‘rinishga  ega:  MDHning  katta  qismini  pravoslav  diniga  mansub  kishilar 
guruhlari  (Rossiyaning  katta  hududlari,  Ukraina,  Belorus,  Moldova  va  Gruziya) 
tashkil  etadi.  Armanistondagi  xudojo‘ylar  monofizit  arman-grigorian  chyerkoviga 
mansub, Litvada katolik dini, boshqa Boltiqbo‘yi davlatlarida – lyutyeranlik keng 
tarqalgan.  
Islom  diniga  Markaziy  Osiyo  va  Qozog‘iston,  Kavkazning  katta  qismi, 
Tatariston  va  Boshqirdiston  aholisi  e’tiqod  qiladi.  Ozarbayjonda  asosan  shiya 
oqimiga mansub musulmonlar, boshqa hududlarda – sunniylar ko‘pchilikni tashkil 
etadi. Buddizm-lamaizmga Buryatiya, Tuva va Qalmig‘iston tubjoy aholisi e’tiqod 
qiladilar. Xudojo‘y yahudiylar – iudaistlardir.  
Yevropa  shimolida  protestantlik,  Skandinaviya  davlatlari,  Finlyandiya  va 
Islandiyada  –  lyutyeranlik,  Angliyada  –  anglikanlik  ustunlik  qiladi.  Belgiya, 
Lyuksemburg, Fransiya, Ispaniya, Portugaliya, Italiya, Avstriya va Maltada katolik 
dini  tarqalgan.  Markaziy  Yevropada  katoliklar  va  protestantlar  soni  deyarli  teng, 
biroq 
Germaniyada 
protestantlar 
orasida 
lyutyeranlar, 
Shveysariya 
va 
Nidyerlandiyada  esa  –  reformatlar  ustunlik  qiladi.  Gretsiyada  ko‘pchilik 
xudojo‘ylar  pravoslavlardan,  Turkiya  Yevropa  qismida  esa  –  musulmonlardan 
iborat.  Polsha,  Chexiya,  Slovakiya  va  Vengriya  aholisi  orasida  katoliklar, 
Bolgariya  va  Ruminiyada  –  pravoslavlar,  Germaniyada  –  protestantlar  (asosan 
lyutyeranlar),  Albaniyada  –  musulmonlar  (sunniylar)  ko‘pchilikni  tashkil  etadi. 
Sobiq  Yugoslaviya  respublikalarida  ko‘proq  pravoslavlar,  qisman  katoliklar  va 
musulmonlar mavjud. 
Osiyo  aholisi  diniy  jihatdan  nihoyatda  xilma-xil.  Islom  barcha  Old  Osiyo 
mamlakatlarida (Isroil, Kipr va Livandan tashqari), Pokiston, Bangladesh, Maldiv 
orollari,  Indoneziya  va  Malayziyada  yyetakchilik  qiladi.  Kipr,  Sharqiy  Timor, 
Hindiston,  Shri-Lanka,  Filippin  aholisining  muayyan  qismi  musulmonlardan 
iborat.  Ko‘pchilik  mamlakatlarda  islomning  sunniy  mazhabi  hukmronlik  qilsa, 
Eronda  shiyalikning  mavqe’i  yuqori.  Iroq,  Yaman  Arab  Respublikasi  va 
Baxryeynda  sunniylar  va  shiyalar  soni  deyarli  teng.  Eron,  Hindiston,  Pokistonda 

---

 
197 
zoroastriylarning,  Eron,  Iroq  va  Turkiyada  –  yazidlarning  kamsonli  guruhlari 
mavjud. Hindiston va Nepal induizm tarqalgan asosiy hududlardir. Induistlar Shri-
Lanka  va  Bangladesh  hamda  Indoneziyaning  Bali  oroli  aholisi  orasida  ham 
uchraydi.