Аҳоли сони ва такрор барпо бўлиши

Ikkilamchi ma’lumotlar — bu birlamchi ma’lumotlar
asosida olib borilgan ilmiy tahlil va hisob-kitoblardir.
Birlamchi ma’lumotlar — demografîk
jarayonlar haqida to‘plangan dastlabki
statistik ma’lumotlar, jadvallar va maxsus
ko‘rsatkichlar.
 
2.1.-rasm. Demografik ma’lumotlar turlari. 
 
O‘rganilayotgan hudud yoki davlat aholisi sonining ma’lum davrdagi (2 yil, 
5, 10, 15 va undan ko‘p yillar) o‘zgarishi aholi soni dinamikasida o‘z aksini topadi. 
Aholi  soni  dinamikasi,  uning  jami,  umumiy  (mutloq)  soni,  o‘sish  koeffitsienti, 
aholi sonining o‘sish sur’ati kabi ko‘rsatkichlarda ifodalanadi. Har bir hudud aholi 
sonini  o‘rganganda,  yuqorida  qayd  etilgandek,  uni  doimiy  (Shu  hududda  doimiy 
ro‘yxatga olingan) va real (tekshirilayotgan davrda Shu hududda ma’lum muddat 
yashayotgan) aholiga ajratiladi.  
Demografik tadqiqotlar olib borishda nazariy aholi soni, hamda mavjud, real 
aholi  sonidan  foydalaniladi.  Nazariy  aholi  soni  o‘zgarmas  –  stabil  aholi  sonidir. 
Stabil  aholi  soni  lotincha  “stabils”  so‘zidan  olingan  bo‘lib,  doimiy,  o‘zgarmas, 
degan  ma’noni  bildiradi.  Aholining  asosiy  kategoriyasi  mavjud  (nalichnыe) 

---

 
34 
aholidir.  Demografik  koeffitsientlarni  hisoblaganda  mavjud  (nalichnыe)  aholi 
sonidan foydalaniladi. Shuningdek, mavjud aholi soni aholi ro‘yxatlari – orasidagi 
davr uchun aholi mutloq sonini o‘rganishda ham qo‘llaniladi.