Аҳоли сони ва такрор барпо бўлиши



Download 5,3 Mb.
Pdf ko'rish
bet159/208
Sana30.12.2021
Hajmi5,3 Mb.
#87197
1   ...   155   156   157   158   159   160   161   162   ...   208
Bog'liq
Aholi geografiyasi

15.5- jadval 
O‘zbekistonda tug‘ilgan bolalarning miqdoriy o‘zgarishi 
(1950—2017 yy.)* 
Yillar 
 
jami tug‘ilgan bolalar soni 
(ming kishi his.) 
yillar 
o‘rtacha yillik o‘sish 
sur’ati 
1950 
194,5 
1950-1955 yy.              
5,10 
1955 
249,1 
1955-1960 yy.              
6,45 
1960 
340,6 
1960-1965 yy.               
0,85 
1965 
355,1 
1965-1970 yy.               
2,47 
1970 
401,6 
1970-1975 yy.               
3,60 
1975 
478,6 
1975-1980 yy.               
2,45 
1980 
540,0 
1980-1985 yy.               
4,67 
1985 
679,1 
1985-1990 yy.               
0,35 
1990 
691,6 
1991-1994 yy.             
- 3,10 
1991 
723,4 
1994-2000 yy              
- 3,00 
1992 
710,5 
2000-2017 yy.             
-1,20 


 
291 
1993 
692,3 
 
1994 
527,6 
 
 
2000 
508,5 
 
 
2003 
657,7 
 
 
* 1950—1980 йиллар «Численность, состав и движение населения Узбекской ССР»  (Ташкент, 
1983);    1985—2003  йиллар  «Народное  хозяйство  ўзбекистана»;  Демографический  ежегодник 
Узбекистана 2003. -Ташкент 2004. 109 бет., statistik yilnomalari ma’lumotlaridan olindi. 
Oziq-ovqat 
va 
uy-joy 
muammosi 
savodli 
aholining 
demografik 
jarayonlariga,  birinchi  navbatda  tug‘ilishga  o‘z  ta’sirini  ko‘rsatdi.  Ko‘pchilik 
oilalarda  farzandlar  sonini  cheklash  jarayoni  kuchaydi.  Bu  holni  O‘zbekistonda 
tug‘ilgan bolalar sonining qisqarib borishida ham yaqqol kuzatish mumkin. 
Aholining  yosh  tarkibini  ifodalovchi  ma’lumotlar  ko‘rsatishicha,  1959—
1979 yillarda jami aholi miqdorida 15 — 29 yosh guruhlari salmog‘i 24,7 foizdan -
28,6 foizga etdi
1
. Shunisi e’tiborliki, aholi tarkibida yoshlar salmog‘i 1985 — 1990 
yillarda  ham  27  —  28  foiz  atrofida  saqlanib  keldi.  Lekin  tug‘ilayotgan  bolalar 
miqdorining  o‘sish  sur’ati  esa  bu  davrda  13,3  martaga  kamaydi.  Bu  kamayish, 
asosan  oilada  to‘rtinchi,  beshinchi  va  undan  keyingi  farzandlar  tug‘ilishining 
qisqarib  borishi  bilan  bog‘liqdir.  Masalan,  1960  yili  respublikada  jami  tug‘ilgan 
bolalarning 39,0 foizini oilada beshinchi va undan keyingi farzandlar tashkil etgan 
bo‘lsa, bu ko‘rsatkich 1970 yili 42,8 foiz, 1980 yili 25,1 foiz, 1989 yili 15,3 foiz va 
1994 yili 9,6 foizni tashkil etdi. Bu ko‘rsatkichlar respublikaning shahar joylarida 
mos ravishda 21,8 foiz, 26,7 foiz, 15,1 foiz, 9,2 foiz va 5,3 foizni, qishloq joylarida 
esa 32,0 foiz, 49,5 foiz, 29,6 foiz, 18,4 foiz va 11,1 foizni tashkil etdi.  
Respublikada oilada beshinchi va undan keyingi bo‘lib tug‘ilayotgan bolalar 
miqdorining  kamayib  borishi  o‘zbek  oilalarida  farzandlar  tug‘ilishini  cheklash 
hollari  keng  tarqalayotganidan  va  ko‘pbolali  oilalar  salmog‘ining
 
kamayishidan, 
bir  so‘z  bilan  aytganda,  tug‘ilish  darajasining  pasayib  borayotganligidan  dalolat 
beradi.  Bu  jarayonni  tug‘ilish  darajasini  ifodalovchi  maxsus  ko‘rsatkichlar 
dinamikasida ham kuzatish mumkin. Jumladan, 1960-yilda Respublikada har 1000 
aholiga nisbatan tug‘ilgan bolalar soni 39,8 promilleni tashkil etgan bo‘lsa, 1990-
yili bu ko‘rsatkich 33,7 promilleni tashkil etdi yoki 6,7 punktga kamaydi. 1991—
2017  yillarda  tug‘ilishning  umumiy  koeffitsienti  respublika  buyicha  34,5 
                                                 
1
Bu xaqda III- bob, I-paragrafda batafsil bayon etilgan. 


 
292 
promilledan 22,1 promillega tushdi.
 
2017 yilda 715,5 ming bola tug‘ilganligi qayd 
etilgan  bo‘lib,  mos  ravishda  1000  aholiga  nisbatan  tug‘ilish  koeffitsienti  22,1 
promilleni  tashkil  qilib,  2016  yilga  nisbatan  0,7  promillega  kamaydi  (2016  yilda 
22,8 promille bo‘lgan).  
O‘zbekistonda  tug‘ilish  darajasining  bunday  tez  sur’at  bilan  kamayishi 
urushdan  keyingi  40—45  yillik  davrda  kuzatilgan  emas.  Respublikaning  tug‘ilish 
darajasi  doim  yuqori  bo‘lib  kelgan  Qashqadaryo,  Surxondaryo  viloyatlarida  ham 
ko‘p  bolali  oilalar  salmog‘i  keskin  kamaygan.  Masalan,  1996-yili  Qashqadaryo 
viloyatida  har  1000  kishi  hisobiga  tug‘ilgan  bolalar  soni  33,1  promilleni  tashkil 
etgan  bo‘lsa,  2017  yili  bu  ko‘rsatkich  24,0  promilleni  tashkil  etdi.  Bu  davrda 
tug‘ilishning umumiy koeffitsienti Surxondaryo viloyatida 34,4 ‰ dan 21,9 ‰ ga, 
Qoraqalpog‘iston Respublikasida 25,1 ‰ dan 21,7 ‰ ga, Xorazm viloyatida 27,4 
‰ dan 22,3 ‰ ga kamaydi. 

Download 5,3 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   155   156   157   158   159   160   161   162   ...   208




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish