Texnologiyalari kafedrasi «kiyim materiallarini ishlab chiqarish jarayonlari»

 
Ma’ruzalar mazmuni 
 
Dars 
soatlari 
hajmi 
 
1 
1-MODUL. To’qimachilik va engil 
sanoat maxsulotlari ishlab chikarish 
soxalari. Kiyim materiallarini ishlab 
chikarish jarayonlari faniga kirish. 
Yigirish tizimlari.
Faning mazmuni. Kiyim materiallarini ishlab 
chiqarish jarayonlari fanining ob’ekti predmeti va 
fanining vazifasi. To’qimachilik va engil sanoat 
maxsulotlari ishlab chiqarish soxalari. O’zbekistn 
va jaxon to’qimachilik sanoatini rivojlanishi. 
Yigirilgan ip turlari. Ip yigirish tizimlari 
texnologik jarayonlari bosqichlari ularning 
axamiyati. Karda igirish sistemasi. Qayti tarash 
igirish sistemasi. Apparat igirish sistemasi. Paxta 
va kimyoviy tolalarning texnologik xossalari. Ip 
yigirishning xom ashyo bazasi. Paxta tolasining
asosiy xossalari. Paxta tolasining nuqsonlari. 
Paxta tolasining klassifikatsiyasi.
2 
2 
Titish tozalash va aralashtirish 
jarayonlari. 
Tolali maxsulotlarni tarash jarayoni. 
Tolalarni tarashga tayyorlash. Titish aralashtirish 
tozalash titish aralashtirish usullari va ularni 
amalga oshirish.Titish uskunasining tuzilishi va 
ishlash printsiplari. Tolalarni tarash. Oddiy tarash 
jarayonining maqsadi va moxiyati. Shlyapkali 
tarash mashinasining ishlash i va tuzilishi. 
Maxsulotni cho’zish va ingichkalashtirish, plita 
xosil qilish. Tolalarni qayta tarash jarayoni. Qayta 
tarashga tayyorgarlik. Qayta tarash jarayonining 
maqsadi, mohiyati. Qovushish jarayoni. 
Qovushish maqsadi mohiyati. Piltalash 
mashinalari .
 
2 

---

3 
Ip yigirish. 
Tabiiy ipak ishlab chiqarish. 
Yigirishga tayyorgarlik. Pliklash jarayoni. 
Pliklashning maqsadi, mohiyati. Yigirish. Ip
yigirishning maqsadi mohiyati va vazifasi. Halqali 
ip yigirish va pnevmomexanik ip igirish 
mashinalari. Tabiiy ipak ishlab chiqarish 
texnologiyasi. Pillani chuvishga tayyorlash va 
pilla chuvish. Xom ipak olish. Tabiiy ipak 
xossalari
 
2 
4 
2.Modul. To’qimachilik matolari 
To’qima va uni to’quv dastgoxida 
shakllanishi. 
Iplarni qayta o’rash 
. Dasgoxda to’qima xosil qilish jarayonlarini 
maqsadi va moxiyati. Tikuvchilik korxonalarda 
texnologik jarayonlarni ketma-ketligi va ularni 
vazifalari. Iplarni qayta o’rash jarayonining 
maqsadi va mohiyati. Uskunani ish unumdorligi 
va ularga ta’sir etuvchi omillar. Zamonaviy qayta 
o’rash avtomatlari 
2 
5 
Iplarni tandalash 
Iplarni oxorlash. 
Iplarni tandalash. Tandalash jarayonining maqsadi 
va mohiyati. Tandalash usullari. Tandalash 
mashinalarning tuzilishi va qo’llash joylari. 
Tandalash mashinasining unumdorligi va unga 
ta’sir etuvchi omillari. Oxorlash jarayonining 
maqsadi va mohiyati. Oxor moddasining tarkibi 
va ularga qo’llaydigan talablar. Oxorlash 
mashinalar-ning turlari. 
2 
6 
Iplarni o’tkazish va bog’lash 
Iplarni o’tkazish va bog’lash jarayonlarining 
maqsadi va mohiyati. Ip o’tkazish dastgohlari va 
ularni turlari 
2 
7 
Tukuv dastgoxlari
Arqoq ishini xomuzaga tashlash va 
uni usullari 
Tukuv dastgoxlari turlari va asosiy mexanizimlari. 
Xomuza va xomuza xosil qiluvchi mexanizimlar. 
Arqoq ishini xomuzaga tashlash va uni usullari. 
Arqoq ipni to’qima chetiga jipslash. 
2 
8 
To’qima tortuvchi va tanda 
rostlovchi mexanizmlar 
To’quv o’rilishlari 
To’qima tortuvchi va tanda rostlovchi 
mexanizmlar. Ogohlantiruvchi mexanizmlar. 
To’qima haqida tushuncha. To’qima tuzilishi va 
unga tasir etuvchi omillar. To’quv o’rilishlari. 
2 

---

Bosh o’rilishlar (Polotno, Sarja, Satin). Hosila 
o’rilishlar. 
9 
. 
Trikotaj texnologiyasi 
Xalqa hosil qilish 
Trikotaj haqida tushuncha. Xalqa tuzilishi va 
asosiy elemetlari. Xalqa turlari. Trikotajni 
belgilaydigan assiy ko’rsatgichlar. Xalqa qatori 
kamida xalqa uzunligi zichligi. Cho’zilish titilishi 
va buralishi kabi xususiyatlari. Halqa hosil qilish 
usullari va jarayonining ketma-ketligi. Ko’ndalang 
va bo’ylama trikotaj o’rilishning tuzilishi va farqi. 
Trikotaj o’rilishlari bosh va naqshli o’rilishilar 
haqida asosiy ma’lumotlar. 
2 
10 
Notukima matolar. 
Noto’qima matolar to’g’risida ma’lumot. Ishlab 
chiqarish usullari. Ularni qo’llanilish ko’lamlari 
2