B. Yu. Xodiyev, D. S. Qgsimova korporativ boshqaruv о 'zbekiston Respublikasi Oliy va о ‘rta maxsus tu ’lint vazirligi tomonidan 5Л342211 — «Korporativ hoshqaruv»

natijasida
vujudga 
kelgan aksiyadorlik jamiyatlari faoliyatining muvaffaqiyati korporativ 
boshqaruv mexanizmining shakllanishiga bogMiq ekanligi mazkur 
tadqiqotning oldingi boblarida asoslab berildi. Mamlakatimiz biznes 
muhiti va korporativ boshqaruv munosabatlarining shakllanishi va 
rivojlanishiga 1990-yil 31-oktyabrda qabul qilingan « 0 ‘zbekiston 
Respublikasida mulkchilik to‘g‘risida»gi qonun o‘ziga xos turtki bo‘ldi. 
Chunki ushbu qonunda mamlakatimiz iqtisodiy-siyosiy rivojlanishining 
so'nggi 73 yillik tarixida birinchi marotaba, hali mamlakat Konstitutsiyasi 
qabul qilinmasdan oldin, turli mulkchilik shakllarining tengligi quyida- 
gicha qayd qilingan: « 0 ‘zbekiston Respublikasida iqtisodiyotning 
samarali amal qilishiga va xalq farovonligining o'sishiga imkoniyat 
yaratuvchi har qanday shakldagi mulkchilik bo‘lishiga ruxsat beriladi. 
Mulkchilikning hamma shakllari daxlsiz bo‘Iishiga va ularning rivojlanishi 
uchun teng sharoit yaratilishiga qonun kafolat beradi.
0 ‘zbekiston RespubUkasi mulkdorga qarashli bo‘lgan mol-mulkni 
saqlash va ko‘paytirib borish uchun barcha zarur sharoitlami yaratib 
beradi.
Ushbu qonunga ko‘ra 0 ‘zbekiston Respublikasida hali Ittifoq 
tarqalmay turib iqtisodiyotning mulkiy ko‘pukladligiga izn berildi. Unda 
korporativ boshqaruv tizimining shakllanishi va rivojlanishida juda
124

---

muhim bo‘lgan shirkat, jam oa va uyushmalarning mulki davlat 
mulkining tasarrufdan chiqarilishi va xususiylashtirilishi to ‘g‘risida aniq 
huquqiy me’yorlar o‘z o‘mini topdi.
Korporativ munosabatlaming asosiy ishtirokchisi sanaluvchi xo‘jalik 
subyektlarining shakilanishi, albatta, korporativ boshqaruv tizimining 
shakllanishida muhim ahamiyatga ega.
Shunday ekan, mamlakatimizda 1991- yil 15- fevralda qabul qilingan 
« 0 ‘zbekiston Respublikasida korporatsiyalar to‘g‘risida»gi qonun bu 
sohada o‘ziga xos yangilik bo‘ldi. Qonunda кофога1з1уа1агт tuzishdan 
boshlab, uning tugatilishigacha bo‘lgan jarayonlaming huquqiy asoslari 
sanab o'tilgan, turli mulkchilik shaklidagi кофога151уа1агт tashkil etish 
va ulaming faoliyatini yuritish bo‘yicha huquqiy me’yorlar belgilab 
berilgan edi.
Ushbu qonun respublikada Fuqarolik kodeksi me’yorlarining to ‘liq 
amal qilishi davridan boshlab (2000-yil dekabridan) o‘z kuchini 
yo'qotdi.
0 ‘zbekiston mustaqilligining dastlabki yillarida, iqtisodiyotda amalga 
oshirilayotgan islohotlaming samaradorligini ta’minlashda o‘z o‘miga 
ega bo'lgan ushbu qonun mamlakatimizda кофогаЦу boshqaruv tizimi 
asosini tashkil etuvchi кофогайу koфoratsiyalarning vujudga kelishida 
hal qiluvchi ahamiyatga ega bo‘ldi.