B. Yu. Xodiyev, D. S. Qgsimova korporativ boshqaruv о 'zbekiston Respublikasi Oliy va о ‘rta maxsus tu ’lint vazirligi tomonidan 5Л342211 — «Korporativ hoshqaruv»

o ‘z xarajat-
larining muhim qismini tashkil etadi, bu esa uni yanada 
ko'proq
savdolashishga undaydi;
~ sotish tarmoqlariga kirish: yangi tovarlarni kiritishda ehtiyotkor
b o ‘lish kerak, k o ‘pincha yangi firmalar yangi sotish kanalini tashkil
etishga majbur b o ’ladi;
— tajriba samarasi va harakatlar b o ‘yicha afzalliklar;
— tovarlar kuchsiz differentsiyalangan va mijozlar boshqa ta’m i-
notchilarni topishga ishonadilar;
— ta’minotchilar almashinuvi bilan bog‘liq o ’tish xarajatlari mijoz 
uchun muhim emas;
— mijoz talab, bozordagi haqiqiy narx va ta’minotchining xarajatlar 
to‘g’risida yetarli ma’lumotlarga ega.
Bundan kelib chiqadiki. xaridorlami tanlash — bu muhim strategik 
qarordir. Firma mijozni tanlash siyosatiga amal qilgan holda o ’z raqobat 
sharoitini anchagina yaxshilab oUshi mumkin.
Ta’minotchilarning mijozlardan manfaatU shartlaiga erishish qobi­
liyati shundan iboratki, ular o‘z ta’minoti uchun narxni oshirishi, 
m a’lum 
m ijoz
ga yetkazib beradigan tovarlar sifatini pasaytirish yoki 
hajmini chegaralash imkoniyatiga ega.
Shu yo‘l Ьйап kuchli ta’minotchilar mijozlar harakati rentabelhgiga 
ta’sir etishlari mumkin.
Ta’minotchilarga tijorat tomonidan yordam beruvchi sharoitlar 
quyidagilardir:
— ta ’minotchilar guruhi mijozlar guruhiga qaraganda ko‘proq 
markazlashgan;
— ta’minotchilar o‘rinbosar tovarlar tomonidan xavfni his et- 
maydilar;
— firma ta’minotchi uchun muhim mijoz sanalmaydi;
— tovar mijoz uchun muhim ishlab chiqarish vositasi bo‘lib 
hisoblanadi.
Tayanch iboralar. 
Korporativ raqobat, tarmoq ichidagi raqobat, tarmoq-
lararo raqobat, monopoliya, oligopoliya, narxsiz raqobat, antimonopol
107

---