Узбекистон Республикаси Ташки Ишлар Вазирлиги

Actiones poenales
да эса, даъвогар суддан жавобгарнинг ўз зиммасига 
олган мажбуриятни ўз вақтида бажармаганлиги учун жазолашни сўрайди.
Actiones mixtae
даъвоси эса, зиммага олинган мажбуриятни бажариш ва 
мажбурият ўз вақтида бажарилмаганлиги учун уни жазолашни кўзда тутади. 
Actiones populares
даъволари одатдаги даъволардан шуниси билан фарқ 
қиладики, бунда даъво ҳали ҳуқуқбузарлик содир бўлмасдан туриб, халқ
манфаатларини ҳимоя қилиш мақсадида қўзғатилади. Бундай даъвони ҳар 
қандай Рим фуқароси қўзғатиши мумкин бўлган. 
Actiones perpetuae
jus civile асосида келиб чиқадиган ҳуқуқларни 
ҳимоя қилишда қўлланиладиган даъволар бўлиб, улар бўйича даъво 
муддати чекланмаган.
Actiones temporales
эса jus honorarium асосида 
келиб чиқадиган ҳуқуқларни ҳимоя қилишга қаратилиб, уларнинг муддати 
чекланган бўлган, чунки преторлар ўз эдиктларида тарафларга даъво 
қўзғатиш муддатларини белгилаб қўйишган. Бу муддат ўтгандан кейин 
даъво қилиш ҳуқуқи ва ҳуқуқнинг ўзи ҳам барҳам топади. 
Рим ҳуқуқида praescriptio тамойили пайдо бўлгандан кейин аctiones
perpetuae ёки доимий даъволар 10, 20, 30 ва 40 йил ўтгандан кейин 
тўхтатиладиган даъволардан иборат бўлган. Actiones temporales ёки
вақтинчалик даъволар деб эса, нисбатан қисқа муддатларда қўзғатиладиган
даъволарга айтилган. 
Даъволар коллизияси.
Алоҳида фуқаролик-ҳуқуқий муносабатлар бир 
неча даъволар билан ҳимоя қилинган. Бундай ҳолда даъволар коллизияси 
рўй берган ва даъвогар ўзига маъқул бўлган даъвони танлаган. Бунда
айнан шу ҳуқуқ ҳимояси учун бошқа даъволар қўзғатилиши тўхтатиб 
турилган. Истисно ҳолда бир ашё бўйича шу даъвогар ўша қарздорга 
нисбатан бир неча даъво (даъволар кумуляцияси) қўзғатиши мумкин 
бўлган. 

---

39