Suvoqchilik va pardozlash ishlari

91

---

V B O B
Y U Z A L A R N I 
K O S H I N L A S H
5 .1 . Y uzalarni k o sh in la sh g a ta y y o rla sh
K oshinlanadigan yuzaning m ustahkam ligi va uzoqqa c h i d a m ­
liligi ko ‘p jih a td a n asosni koshinlashga tayyorlash sifatiga bog‘liq. 
Agar asosning yuzasi iflos b o ‘lsa, koshin yuzaga yaxshi yopish- 
m aydi va q o r is h m a yoki m astika bilan birga asosdan k o 'c h ib
tushadi.
A s o s n i k o s h i n l a s h g a t a y y o r l a s h h a m d a p l i t a l a r d a n pol 
yotqizishda quyidagi operatsiyalar bajariladi:
— y u z a la r o q ib t u s h g a n q o r i s h m a va k ird a n t o z a l a n a d i , 
d o ‘ngliklar tekislanadi;
— chuqurc ha la r, m ayda notekisliklar suvab tekislanadi va yuza 
sem ent p a rd a d a n tozalanadi yoki tilib chiqiladi;
— yuzani c h a n g d an tozalab. suv bilan yuviladi, m oy d o g ‘lari 
ketkaziladi va tayyorlangan yuza sem entli suv yoki boshqa tarkib 
bilan gruntlanadi.
Vertikal va gorizontal yuzalarni koshinlashdan oldin ularning 
tekisligi, pol ustki q o p la m a s in in g sathi tekshiriladi va u (pol) 
xona devorlariga m ahkam lanadi.
D evor va pardevorlarning y o ‘l q o ‘yilgan o ‘lcham lardan farq 
qiladigan yuzalari tuzatilishi kerak.
Pol asosi q a ttiq , yuzasi m u s t a h k a m va tekis, b e to n yoki 
q o r is h m a q a tl a m d a n iborat b o ‘lishi kerak. Asosning n u q s o n li 
joylari tuzatiladi.
Suyuqlik oqib ketishini t a ’m in lay d ig a n p o lla rn in g asoslari 
b e l g i l a n g a n q i y a l i k d a q i l i n a d i . A s o s n i n g z a r u r q i y a l i k d a
chiqqanligi unga suv quyib k o ‘rib tekshiriladi: suv turib qolgan 
joylar qorishm a bilan tekislanadi.
K o s h in la n a d ig a n d e v o rla r (as o s lar)n in g yuzasi vertikaldan 
10 m m dan ortiq o g ‘masligi kerak. Asosdagi mahalliy notekisliklar 
2 m li reyka yordam ida a niqlanadi; ular 10 m m dan oshmasligi 
kerak.
92

---

Agar yuza vertikaldan 15 m m d a n ortiq og ‘gan b o ‘Isa, unga 
p o ‘lat t o ‘rni yaxshilab m a h k a m la b , ustidan s e m e n t qorishm asi 
b ila n su v a b tekislash kerak. T o ‘r q u r i l i s h - m o n t a j pisto letla ri 
y o rd a m id a dyubellar bilan m ah k a m la n a d i.
Y og‘o c h yuzalarga keram ik plitalar yopishtiriladigan b o ‘lsa, 
koshin qatlam ini yog‘och asosdan ajratib turadigan havo qatlam i 
boMishi kerak. M a ’lum ki, nam lik t a ’sirida yog‘o c h to b tashlaydi va 
yorilib ketadi. H a v o q a tla m i esa b u p a y td a k o sh in q a tla m in i 
shikastlanishdan asraydi.
Kerakli plitka bilan koshinlashdan oldin yog‘o c h devorga bir- 
biridan 40 sm m asofada reykalar qoqib chiqiladi, ustidan m ayda 
k o ‘zli s im - to ‘r qoqiladi. Suvalgan q o rish m a q o tg a n d a n keyingina 
uni koshinlashga kirishiladi.