3-Modul. Lokal kompyuter tarmog’iga kirish 6-Mavzu: Lokal hisoblash tarmog’ining tashkil etuvchilari. Lokal tarmoq topologiyasi

5. Monokanal topologiya tarmog’i
 
Monokanal topologiya tarmog’i barcha kompyuter tarmog’ini birlashtiruvchi 
bitta aloqa kanalidan foydalaniladi. Topologiya tarmog’ida eng keng tarqalgan 
uslub - bu eltuvchi chastotani va ixtiloflarni aniqlovchi kirish uslubidir 
(CSMA/CD) 

---

ПК 
ПК 
ПК 
ПК 
ПК 
ТМ 
ТМ 
PK - Ethernet tarmoq platali personal Kompyuterlar; TM - terminator. 
 
Monokanal topologiyaning lokal tarmog’i 
Bunda avvolo, tarmoqning kirish uslubida kommunikasiya kanali bo’yicha 
ma’lumotlarni jo’natishdan oldin kanal tekshirilib ko’riladi va u bo’sh ekanligiga 
ishonch hosil qilingandan so’nggina, paket jo’natiladi. Agar kanal band bo’lsa, 
uzel tasodifiy vaqt oralig’ida paketni uzatishga qayta urinib ko’radi. Bitta tarmoq 
uzeli orqali uzatiladigan ma’lumotlar barcha uzellarga yetib boradi, ammo bu
ma’lumotlar uchun mo’ljallangan uzelgina ularni aniqlaydi va qabul qiladi. Kanal 
banligi oldindan eshitilib ko’rilsa-da, ikkita uzel orqali paketlarni bir vaqtda 
uzatish paytda ixtilof paydo bo’lishi mumkin. Bu shu narsa bilan bog’liqki, sign al 
kanal bilan utgayotganda vaqtinchalik ushlanib kolishi mumkin: signal yuborilgan 
lekin eshitib ko’radigan uzelgacha yetib bormagan bo’ladi, natijada uzel kanalini 
bo’sh deb hisoblab uzatish boshlanadi. Bunday kirish uslubiga ega tarmoqqa 
Ethernet tarmog’ida lokal tarmoqlar uchun ma’lumotlarni uzatish tezligi sekundiga 
10 Mbitga teng (Mbit/s).
Ma’lumotlarni taqsimlangan holda qayta ishlash - bu ma’lumotlarni mustaqil 
xolda, lekin taqsimlangan tizimni ifodalovchi, bir-biriga bog’langan komyuterla r 
tomonidan qayta ishlash demakdir. 
Shuningdek uzatish tezligi 100 Mbit/s ga teng Fast Ethernet mavjud. Giqabit 
Ethernet texnologiyasi yuzaga kelmokda. Ma’lumotlarni taqsimlangan xolda 
qayta ishlashni amalga oshirish uchun ko’p mashinali assosiyasiya tashkil 
etilgan Uning tuzilmasi quyidagi yo’nalishlardan biri bo’yicha ishlab chiqiladi: 
ko’p mashinali hisoblash komplekslari (KXK); Kompyuter (hisoblash) tarmog’i.