Спорт машғулотининг

Жисмоний машқлар спорт машғулотларининг асосий воситаси 
сифатида 
Спорт машқлари билан боғлиқ барча муаммолар энг 
аввало жисмоний машқлар ёрдамида ҳал этилади. Шунинг 
учун ҳам жисмоний машқлар спорт машғулотларининг асосий 
воситаси ҳисобланади. 
Улар шартли равишда тўрт гурухга бўлинади: мусобақа 
машқлари, 
умумийтайёргарлик, 
яқинлаштирувчи 
ва 
ривожлантирувчи машқ-ларига бўлинади. 
Мусобақа 
машқлари 
ҳақиқий 
спорт 
беллашуви 
шароитида бажарилади, улар ҳаракатлар режими, шаклига 
кўра айрим жиҳатлари билан фарқланади. 
Спорт тури бўйича ихтисослашув мусобақа машқи 
(спорт 
турининг), 
танланган 
туридан 
чуқур 
такомиллаштириш йўналиши бўйича боради. 
Бошқа мусобақа машқларидан (спортнинг бошқа 
турлари) тайёргарлик машқлари вазифасини бажарувчи 
қўшимча турлар сифатида фойдаланилади. 
Мусобақа машқлари спорт машғулотида муҳим ўрин 
тутади, чунки мазкур спорт тури спортчига қўядиган талаблар 
мажмуини 
тиклашга 
ёрдам 
беради, 
бу 
эса 
махсус 
тайёргарликни ривожлан-тиради. Шу билан бирга машғулот 
пайтидаги мусобақа машқлар-ининг ҳажми машқ жараёнинг 
умумий ҳажмига қараганда унча катта бўлмайди. 
Буни икки холат билан тушинтириш мумкин: 
- мусобақа машқлари танада вужудга келтирган функционал 
силжишларнинг кўплиги; 

---

106 
- махсус тайёргарликсиз, яъни натижаларни сифат ва миқдор 
жиҳатдан ўзгартирмай туриб уларни тез-тез кайтариш 
мақсадга мувофиқ эмаслиги. 
Мусобақа машқлари машғулот пайтида, мусобақа 
шароитида мавжуд бўлган турдан бир оз оғиш билан 
бажарилади. 
Бир 
хил 
ҳолларда 
оғиш 
ўрганилган 
мусобақа 
ҳаракатларини яхшилаш зарурати муносабати билан юзага 
келса, бошқа ҳолатда олдинда турган мусобақаларда 
бўладиган ҳаракатларнинг барча хусусиятларини тўла 
бажариш имконияти бўлмаган машғулот шароитида рўй 
беради. Бу яккакураш ва спорт ўйинлари турларига 
тегишлидир. 
Бу 
турлардаги 
мусобақа 
машқларининг 
машғулот шакллари яхши натижа бериши билан ажралиб 
туради.