O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi toshkent moliya instituti “moliya” kafedrasi

4-Modul. Byudjet nazorati va xorijiy mamlakatlarda byudjet jarayonini tashkil 
etish 
 
21-mavzu. Byudjet nazoratini tashkil qilish 
Byudjet nazoratining mazmuni, printsiplari va ahamiyati. Byudjet nazoratining 
respublika darajasida va mahalliy darajada amalga oshirilishi. Byudjet nazoratining 
turlari: taftish; tekshirish; o‘rganish. Byudjet nazoratining shakllari: dastlabki, joriy, 
so‘nggi nazorat. Byudjet nazoratining usullari: yoppasiga nazorat, tanlanma nazorat, 
kompleks nazorat, mavzuli nazorat, muqobil nazorat. Byudjet nazorati organlari, 
ularning guruhlanishi. Byudjet nazoratini amalga oshiruvchi organlarning vazifalari, 
huquq va majburiyatlari. G‘aznachilik bo‘linmalari tomonidan amalga oshiriladigan 
davlat moliyaviy nazorati. Moliya vazirligi Davlat moliyaviy nazorati boshqarmasi va 
uning hududiy bo‘linmalari tomonidan amalga oshiriladigan nazorat ishlari.
 
 
22-mavzu. Xorijiy mamlakatlar byudjet tizimi va byudjet jarayoni 
Xorijiy mamlakatlarda davlat byudjeti va byudjet tizimining o‘ziga xos 
xususiyatlari. Xorijiy davlatlarda byudjet qurilishi modellari. Federal va munitsipal 
hukumatlarning byudjet borasidagi huquq va majburiyatlari. Xorijiy mamlakatlarda 
byudjet jarayonini tashkil etish xususiyatlari. Byudjet jarayoni ishtirokchilari, 
ularning byudjet huquqlari. Qonun chiqaruvchi va ijroiya organlarning byudjet 
borasidagi vakolatlari. Xorijiy davlatlarda davlat byudjeti taqchilligi masalalari. 
Taqchillikni boshqarish usul va vositalari. Xorijiy davlatlarda davlat qarzi, uni 
boshqarish masalalari. Xorijiy davlatlar iqtisodiyoti va davlat byudjetining holati
. 
2. Fanining amaliy mashg„ulotlari mazmuni 
 
1-modul. Davlat byudjetining nazariy asoslari 
1-mavzu. “Davlat byudjeti” faniga kirish 

---

481 
Fanning predmeti, asosiy mazmuni, tarkibiy tuzilishi, maqsadi va vazifalari. 
Fanni o‘rganishning zarurligi. ―Davlat byudjeti‖ fanining iqtisodiy fanlar tizimidagi 
o‘rni va ahamiyati. Fanning boshqa iqtisodiy fanlar bilan o‘zaro bog‘liqligi. Fanning 
oldida turgan muammolar. Fan sohasidagi ilmiy maktablar, ularning namoyandalari 
va ilmiy qarashlari. Fanning rivojlanishidagi asosiy tendentsiyalar.