Адабиѐтлар:
1.Абдураҳмонов Ғ., Холиѐров Х. ва б. Ҳозирги ўзбек адабий тили. Синтаксис. –
Т., 1979.
2. Ғуломов А., Асқарова М. Ҳозирги ўзбек адабий тили. Синтаксис. – Т. 1987.
3. Сайфуллаева Р., Менглиев Б. ва б. Ҳозирги ўзбек адабий тили. Синтаксис. III.
– Т., 2006.
4.Турниѐзов Н. Матн лингвистикаси. – Самарқанд, 2004.
ЖОРИЙ ВА ОРАЛИҚ БАҲОЛАШ
ТОПШИРИҚЛАРИ БЎЙИЧА
САВОЛНОМАЛАР
«Ҳозирги ўзбек адабий тили (Синтаксис)» фанидан
жорий ва оралиқ баҳолаш топшириқлари бўйича
саволномалар
1. Синтаксис. Унинг мақсади ва вазифалари.
2. Фаннинг илмий – назарий, фалсафий асослари ва аҳамияти.
3.Синтаксиснинг тадқиқ манбаи ва тадқиқ усуллари.
4. Нутқ синтаксиси.
5. Нутқий синтактик бирликлар ва унинг турлари.
6. Лисоний синтаксис. Унинг тадқиқ манбаи.
7. Лисоний синтактик бирликлар.
8. Лисоний – синтактик қурилиш қолиплари (ЛСҚлар).
9. Номинатив бирлик ҳосил қилувчи ЛСҚлар ва кўринишлари ҳақида.
10. Коммуникатив бирлик ҳосил қилувчи ЛСҚлар.
11. СБЛСҚлари. Ўзбек тилида СБ ЛСҚларининг тадқиқи ва натижалари.
12. Гап ЛСҚлари ва вариантлари.
13. ЛСҚни ажратиш усуллари.
14. Лисоний – синтактик бирлик УМИС мавқеида эканлигини исботланг.
15. Нутқий синтактик бирлик ЯҲВО мавқеида бўлишини исботланг.
16. ЛСҚ ва нутқий ҳосила муносабатини аниқ мисоллар асосида тушунтиринг.
17. ЛСҚ ва оралиқ шакллар орасидаги муносабатни тавсифланг.
18. Қаратувчи - қаралмиш муносабатини билдирган СБлар ва уларнинг ЛСҚи.
19. [И~O] қурилишли СБларнинг нутқий ҳусусиятларини изоҳланг.
20. [И~Ф]= СБЛСҚининг моҳияти ва нутқий воқеланиши.
21. СБ синтаксиси ва гап синтаксиси .
21. СБлар ва номинатив бирликлар орасидаги умумий ўҳшашлик ҳамда фарқли
жиҳатларни қиѐсланг.
22. СБларнинг номинатив табиати.
23. СБ ва сўз, СБ ва ибора, СБ ва қўшма сўзни қиѐсланг.
24. Синтактик алоқа ва унинг турлари.
25. Тенг ва тобе алоқа. Уларнинг ўзига ҳос жиҳатларини мисоллар асосида
тушунтиринг.
26. Синтактик алоқани юзага чиқарувчи лисоний воситаларни тавсифланг.
27. Бирикувчанлик (валентлик) ва унинг турлари.
28. Маъновий бирикувчанлик.
29. Морфологик шакл валентлиги.
30. Жойлашув асосидаги бирикувчанлик.
31. Синтактик қобилият ва семантик имконият тушунчаларини тавсифланг.
32.Воқеланган муайян СБлар ва гапларнинг нутқий синтактик бирликлар
эканлигини исботланг.
33. ЛСҚларда шакл ва мазмун.
34. [Қаратувчи – қарамиш] муносабатини ифодалайдиган СБларнинг ЛСҚини
келтириб чиқаринг.
35.[Бутун – бўлак] маъноли СБларнинг ЛСҚи келтириб чиқаринг.
36. [Исм ~ от] қурилишли СБларнинг ЛСҚи моҳиятини тавсифланг.
37. Бирикувчанлик ва синтактик алоқа.
38. Тобе алоқани юзага чиқарувчи воситалар.
39. Тенг алоқа. Тенг алоқанинг юзага чиқиш ўринлари.
40. [Тур – жинс] маъноли СБларнинг ЛСҚи.
41. Берилган сўзларни кенгайтиринг ва СБлар ҳосил қилинг.
42. Феълли бирикмалар ва уларнинг ЛСҚи.
43. Отли бирикмалар ва уларнинг ҳосил бўлиши.
44. Сифатли бирикмаларнинг ўзига ҳос ҳусусиятларини изоҳланг.
45. Мослашувли бирикмалар.
46. Бошқарув ва унинг кўринишлари.
47. Битирув усулининг ўзига ҳослиги.
48. СБнинг таркиби ва тузилиши.
49. Тобе бўлак ва унинг белгилари.
50. Ҳоким бўлак ва ҳокимлик белгилари.
51. СБларда сўзларнинг бирикиш омиллари.
52. Маъновий, шаклий ва жойлашув омиллари.
53. Бирикиш омилларининг икки ѐқламалиги.
54. СБлар занжири ва унинг доимий икки аъзолилиги.
55. Мураккаб СБлар ва унинг кўринишлари.
56. СБларнинг соддаланиши ва қўшма сўзлар.
57. Содда гапнинг лисоний – синтактик қурилиши.
58.Содда гапнинг энг кичиқ қурилиш қолипи.
59.[WPm]=СГ ЛСҚининг таркибий қисмлари.
60. Гап ЛСҚининг кенгайишини изоҳланг.
61. Кесимлик шакллари ва улардаги морфологик бирикувчанлик.
62. Берилган гапни лингвистик таҳлил қилинг.
63. Гапнинг грамматик асоси.
64. Эга ва кесим муносаби.
65. Кесим ва унинг лисоний – синтактик қуршови.
66. Содда гапнинг максимал қолипини тавсифлаб беринг.
67. Кесим – гапнинг маркази.
68. Кесим ва унинг турлари.
69. Номустақил кесим шакллари.
70. От кесим ва унинг ўзига ҳос ҳусусиятлари.
71. Феъл кесим ва унинг ифодаланиши.
72. Эга ва унинг морфологик ҳусусиятлари.
73. Эганинг гап қурилишидаги мавқеи.
74. Эга қуршови ва унинг кесимга муносабати.
75. Эгали ва эгасиз гаплар.
76. Гап бўлаклари ва бўлаклар таснифи.
77. Сўз кенгайтирувчилари.
78. Аниқловчи ва унинг турлари.
79. Тўлдирувчи. Унинг турлари.
80. Ҳол ва унинг турлари.
81. Аниқловчи, тўлдирувчи ва ҳолнинг сўз кенгайтирувчилари эканлигини
исботланг.
82. Эга ва пайт ҳоли – гап кенгайтирувчиси сифатида.
83. Сўз кенгайтирувчилари ва гап бўлаклари орасидаги муносабат.
84. Гап кенгайтирувчилари ва СГЛСҚи.
85. Содда гапни мураккаблаштирувчи воситалар.
86. Ундалма ва унинг нутқий ифодаланиши.
87. Сўз – гаплар. Уларнинг СГЛСҚига муносабати.
88. Кириш сўз ва киритмалар.
89. Киритмаларнинг нутқий ифодаланиши.
90. Гап бўлакларининг уюшиши.
91. Ажратилган изоҳ бўлаклар ва турларини тушунтиринг.
92. Гапнинг ифода мақсадига кўра турлари.
93. Қўшма гапнинг серқирралиги масаласи.
94. Қўшма гапларнинг таснифи.
95. Формал грамматикада қўшма гапларнинг талқини ва таснифи.
96. Семантик синтаксисда қўшма гапларнинг ўрганилиши ҳақида.
97. Қўшма гапларнинг шаклий - вазифавий (формал - функционал) талқини ва
натижалари.
98. Р.Сайфуллаеванинг қўшма гапларнинг формал-функционал таҳлилига
бағишланган илмий тадқиқоти ва қарашлари.
99.Қўшма гапнинг лисоний – синтактик қурилиши ва ЛСҚи.
100.Қўшма гапнинг умумий ЛСҚини келтириб чиқаринг.
101.Қўшма гап ЛСҚининг вариантлари.
102.Тенг таркибли қўшма гаплар.
103. Тобе таркибли қўшма гаплар.
104. Мутаносиб боғланишли қўшма гаплар.
105. Қўшма гапнинг таркиби ва тузилиши. Содда гап унинг таркибий қисми
сифатида.
106.Эргашган қўшма гаплар ва тобе таркибли қўшма гапларни қиѐсланг.
107.Мазмунан мутаносиб қўшма гаплар ва уларнинг шаклланиши.
108. Нисбий сўзлар ва қўшма гаплар.
109.Оҳанг ѐрдамида ҳосил бўлган қўшма гапларни тавсифланг.
110. Боғловчи ѐрдамида ҳосил бўлган қўшма гаплар.
111. Нисбий сўзлар ѐрдамида шаклланган қўшма гапларни изоҳланг.
112. Қўшма гапнинг лисон – нутқ фарқланиши асосидаги таснифи.
113. Мураккаб қўшма гаплар.
114. Мураккаб қўшма гап таркибий қисми тушунчаси.
115. Тобе ва тенг таркибли ҚГлардан тузилган мураккаб қўшма гапларни
тавсифланг.
116. Тенг таркибли ҚГлардан тузилган мураккаб ҚГларнинг нутқий воқеланиши.
117. Мутаносиб боғланишли ҚГлардан ташқил топган мураккаб ҚГларни
изоҳланг.
118. Уюшган гапнинг лисоний – синтактик қурилиши ва ЛСҚи.
119. Уюшган гапларда кесимлик шакллари.
120. Уюшган гапларда эганинг ифодаланиши.
121.
Уюшган гап мураккаб қўшма гап таркибида воқеланишини тушунтиринг.
122.
Содда гапни уюшган гап билан қиѐсланг. Уюшган гап ва қўшма гапни
таққосланг.
123.
Уюшган гапларни қўшма гапларга айлантиринг.
124.
Ўзга гап ва унинг тузилиши.
125.
Муаллиф гапи ва кўчирма гап. Уларнинг нутқий ифодаланишини изоҳланг.
126.
Ўзлаштирма гап. Унинг ўзига ҳос ҳусусиятларини тавсифланг.
127.
Бадиий матнда воқелашган ўзлаштирма гапларни аниқланг.
128.
Матнда берилган кўчирма гапларни ўзлаштирма гапларга айлантиринг.
129.
Қўчирма гапли конструкцияларни ўзлаштирма гапларга айлантириш
усуллари.
130.
Ўзга гапларнинг лисоний таҳлили.
131.
Мураккаб ҚГларнинг умумий ЛСҚини келтириб чиқаринг.
132.
Мураккаб ҚГлар таркибида Ўзга гапли конструкцияларнинг воқеланишни
тавсифланг .
133.
Ўзбек тилининг гап тадқиқи муаммоларини турли илмий қарашлар асосида
тушунтиринг.
134.
Гап ҳақидаги синтактик назарияларни тавсифланг.
135.
Матн синтаксиси. Унинг тадқиқ бирлиги ва усуллари.
136.
Мураккаб синтактик бутунлик.
137.
Мураккаб синтактик бутунлик ва матн.
138.
Бадиий матн ва мураккаб синтактик бутунликлар.
139.
Абзац ва мураккаб синтактик бутунлик орасидаги умумий ўҳшашлик ҳамда
тафовутни тушунтиринг.
140.
Мураккаб синтактик бутунлик ва илмий матн.
Do'stlaringiz bilan baham: |