Ravhan hamdamovich ayupov raqamli iqtisodiyot va elektron tijoratda yangi texnologiyalar o’quv qo’llanma



Download 4,81 Mb.
Pdf ko'rish
bet183/414
Sana07.11.2022
Hajmi4,81 Mb.
#861811
1   ...   179   180   181   182   183   184   185   186   ...   414
Bog'liq
Ракамли иктисодиётда инновацион технологиялар (2)

peer to 
peer
) usulida ulangan bir qancha kompyuterlarga yozilgan ma’lumotlardan iborat 
jurnal bo’lib, unda istalgan turdagi va ko’rinishdagi ma’lumotlar (
masalan, pul 
operatsiyalri, kontraktlar, patsientlar yoki mijozlar haqidagi ma’lumotlar, turli 
ko’rinishdagi bilimlar va boshqalar

saqlanishi 
mumkin. 
Blokcheyn 
texnologiyalarini amalda qo’llashda ko’pincha 
aqlli kontraktlar (
smart contract

tushunchasi ham ishlatiladi. Aqlli kontraktlarga o’tishdan avval kontrakt nimaligini 
eslatib o’tamiz: Kontrakt bu ikki yoki undan ko’p shaxlar orasida qandaydir huquq 
yoki majburiyatlarining tuzilganligi, o’zgarganligi yoki tugaganligini aniqlab 
beruvchi hujjatdir. Unda qandaydir xodisaning ro’y berishiga olib keluvchi shart-
sharoitlar majmusi aniqlab beriladi. 
Aqlli kontrakt
esa, real dunyoda yoki raqamli 
olamda qandaydir xodisaning ro’y berishiga olib keluvchi shart-sharoitlar 
majmusini aniqlab beradigan elektron hujjat - algoritmdir. Aqlli kontraktlarning 
amalga oshirilishi uchun insoniy faktorni umuman chetga chiqarib tashlaydigan 
markazlashmagan muhit kerak bo’ladi. Agarda aqlli kontraktda biror-bir narsaning 
bahosini uzatish yoki ishlatish yoki ko’rsatish zarur bo’lsa, u holda qiymat uzatish 
vositasi - kriptovalyutani ishlatish lozim bo’ladi. Masalan, agarda bitkoin 
blokcheynida aqlli kontraktni ishlatsak, u quyidagi ko’rinishga ega bo’ladi: 


277 
Aqlli kontrakt orqali blokcheynda istalgan turdagi ma’lumotlarni yoki ma’lumotlar 
majmuasini yoki ma’lumotlar to’plamini saqlay olamiz. Masalan: 
Blokcheyn texnologiyalaridan foydalanishga yana bir misol sifatida domen 
ismlarining taqsimlangan domenli tizimini ko’rsatishimiz mumkin:


278 
Blokchen texnologiyasidan jahon miqyosida foydalanish bo’yicha yana bir qancha 
real misollarni quyidagi tasvir orqali tasavvur qilishingiz mumkin: 
Blokchen texnologiyasining notarial idoralar ishida ishlatilishiga yaqqol misol esa 
quyida infogramma ko’rinishida keltirilgan: 


279 
Taqsimlangan reestr vositasida buxgalteriya ishini yuritish bo’yicha real mavjud 
bo’lgan platformalarga misol sifatida 

Download 4,81 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   179   180   181   182   183   184   185   186   ...   414




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish