Tuproqlarning geografik kenglik bo`yicha tarqalishi

Kul  elementlari  asosan  donning  ‘o’sti  va  meva  qobig’ida  ko’proq  bo’ladi. 

g’alla ekinlari kulida 50% ga yaqin fosfor va 30% kaliy bo’ladi, qolgan qismi Mg, 

Sa,natriy,  oltingugurt,  temir  tuzlari  va  boshqalarga  to’g’ri  keladi.  Don  tarkibida 

kletchatka va kul qancha kam bo’lsa, u shuncha yuqori baholanadi. 

Vitaminlar odam va hayvonlar organizmining to’g’ri rivojlanishiga yordam 

beradi. g’alla ekinlari doni tarkibida A, V, V

2

, V

3

, S, D, Ye vitaminlar bor. Oziq-

ovqat tarkibida ana shu vitaminlar bo’lmasa yoki yetishmasa organizmda moddalar 

almashinuvi buziladi va ‘avitaminoz kasalligi kelib chiqadi. 

Fermentlar  za’as  oziq  moddalar  murtak  yaxshi  o’zlashtiradigan  shaklga 

o’tishida  katta  rol  o’ynaydi.  Uglevodlarni  (kraxmal,  shakarni)  parchalaydigan 

diastaza,  yog’larni  parchalaydigan  lipaza,  oqsilni  o’zlashtiradigan  proteaza, 

oksidlovchi fermentlar oksidaza, peroksidazalar asosiy fermentlar hisoblanadi.      

 

 

Adabiyotlar ro’yhati 

 

1. 

Boboxo’jayev  I., Uzoqov P. Tuproqshunoslik. Toshkent, 1995 yil. 

2. 

Kaurichyev S. i dr.Pochvovedeniye,M.Kolos, 1989. 

3. 

Oripov R.O., Xalilov N.X. 

O’simlikshunoslik. Toshkent, 2007 yil. 

4. 

Yaqubjonov O., Tursunov S.  O’simlikshunoslik. Toshkent, 2008 yil. 

5. 

Korenev G.V., Podgorniy P.I.  Rastenievodstvo  s  osnovami  selektsii  i 

semenovodstva.M., Agropromizdat, 1990. 

6 

Атабаева Х. O’simlikshunoslik. Toshkent, 2006 yil.