Toshkent davlat sharqshunoslik instituti tarjimashunoslik



Download 1,56 Mb.
Pdf ko'rish
bet77/160
Sana29.12.2021
Hajmi1,56 Mb.
#85375
1   ...   73   74   75   76   77   78   79   80   ...   160
Bog'liq
tarjimashunoslik

       46 

 

 

 

moslashtirish,  shuningdek,  o‘zbek  tarjimonlarining  ijodiy  tadoriki  takomilida  G‘arb,  birinchi  galda  uris  va 

qardosh xalqlar badiiy tarjimachiligida ortirilgan boy tajribalarning roli masalalari yoritilgan.  

Do‘stlik  ko‘priklari.  Monografiya.  Toshkent,  1979,  224  bet  (hammuallif  N.  Komilov).  She’riy 

tarjima xususida bahs yuritiladi. Unda nazm tarjimasi adabiy an’analar va adabiy aloqalar bilan uzviy bog‘lik 

holda  olib  tekshiriladi.  Ishning  birinchi  bobida,  asosan,  G‘arb  adabiyoti,  xususan,  Uris  she’riyati 

namunalarining o‘zbekcha tarjimalari hamda, qisman, o‘zbek shoirlari asarlarining urischa tarjimalari tahlil 

qilinsa,  ikkinchi  bobda  gazal  tarjimasi  muammolari  haqida  fikr  yuritiladi.  Mualliflar  she’riy  tarjima 

qurilmasi,  uning  asosiy  talablari,  o‘ziga  xos  nozik  tomonlari,  vazn,  qofiya,  radif,  bayt-barbaytlik 

(ekvilenearlik),  ohang  muqobilligi  (ekviritmiya),  vazn  muqbilligi  (ekvimetriya)  kabi  sof  tarjimaviy 

tushuncha va kategoriyalar yuzasidan mulohaza yuritib, xiyla keng nazariy umumlashmalarga kelganlar.  

Tarjima  tashvishlari.  Toshkent,  1983,  192  bet.  Tarjima  jarayoni  tarjima  qurilmasi,  tarjima  san’ati 

bilan  bog‘lik  barcha  jabhalarni  qamragan  holda  tarjimaga  ehtiyoj  tug‘diruvchi  omillar,  pirovard  natijada 

erishilgan  hosila,  ya’ni  muayyan  tarjima  tufayli  vatan  adabiyotida  paydo  bulgan  sifat  o‘zgarishlari  ham 

baqamti  tahlildan  o‘tkazilgan.  Uslubniyag  sof  nazariy-qoliplovchi  (tipodogik)  talqini  berilib,  so‘ngra  u 

tarjima mavqeidani turib talqin qilingan. Ishda tillararo ayrim vositalar va lisoniy-uslubiy qatlamlar qiyosiga 

e’tibor qilingan holda keng ma’noda tarjima imkoniyatlari, tarjima bo‘lish (yoki bo‘lmaslik) konsepsiyasiga 

munosabat bildirilgan.  

Tarjima  nazariyasi  asoslari.  Darslik. Toshkent, 1983, 232  bet. Madaniy-ilmiy  hamkorlik  va  tarjima 

bazasi  tarixiy  negiz  asosida  o‘rganilgan.  Muallif  uslubiy  ifoda  tarzining  uning  ijodi  va  badiiy  tarjima 

jarayonidagi xususiyatini ko‘rsatishga harakat qilgan. Uslub tushunchasiga vobasta umumiy mushtarak-tipik 

ko‘rinishlar bilan birga, xususiy, yakka, betakror jihatlar ochib berilgan. Milliy xoslik so‘z, musiqa, harakat 

va  rang  tushunchalariga  tatbiqan  tahlil  qilingan.  Muallif  va  tarjimon  uslubi,  tarjimada  o‘zlik 

(sub’ektivizm)ning ikki xil ko‘rinishi, tarjimaviy moslashtirish (transformatsiya va lokalizatsiya) hodisalari, 

ularning  me’yori  va  darajalari,  milliy  idrok  xususiyatlari,  badiiy  tarjima  va  talqinda  donishiylik,  soddalik, 

murakkablik  masalalari  oydinlashtirilgan.  Uslubiy  moslashtirish  (stilizatsiya),  ma’noviyot  (semantika), 

sinonimiya,  naqlchilik  iborasozlik  istilohotning  ishtiroki  aniqlangan.  She’riy  tarjimadagi  vazn 

transformatsiyam va muqobil ohang problemasiga katta o‘rin ajratilgan.  

She’riyati 

G‘aybulla as-Salomning «Qaldirgochning raketaga degani», «Falsafaga raddiya yoki quloqa isirg‘a», 

«Bir  quv  og‘amga»,  «Hayvonot  bog‘ida»  kabi  she’rlari  ilk  bor  «O‘zbekistan  adabiyoti  va  san’ati» 

haftaligining  1989  yil  10  mart  sonida  bosildi.  Shundan  keyin  turli  nashrlarda  «Dunyo  ekan  bir  ko‘shiq», 

«Ohuni ko‘zlab», «Paymona», «Darz ketdi», «Bo‘lganim bo‘lgan», «Uzimni uylayman», «Odamlar», «Erk 

haqida cho‘pchak», «Kashpirovskiyga xat», «Qodirxon», «Kunglimday siniq satrlar», «Surmai Sulaymon», 

«Shatranj», «Yashil kitob», «Ey, metin qalb...» «Ramz, Kuyosh, Mehriston», «Dovul» kabi she’rlari birin-

ketin e’lon qilindi, ayrimlari radio, televideniedan ;ukildi (she’rlarining mavzu, muammolari sarlavhalaridan 

ham bir. qadar ko‘rinib turibdi).  


Download 1,56 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   73   74   75   76   77   78   79   80   ...   160




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish