Biznesni tadqiq etish

 
 
 
 
 
 
 
7.2-rasm. Xaridorlarga qarab bozorni segmentatsiyalash  mezonlari.  
Geografik tamoyil orqali bozorning joylashuvi, aholi soni va zichligi, tijorat 
faoliyatining  tuzilishi,  mintaqaviy  rivojlanish  dinamikasi,  inflyatsiya  darajasi, 
huquqiy  cheklashlar  hisobga  olinadi.Psixografik  tamoyil  natijasida  hayot  tarzi, 
shaxsning  tipi,  jamoat  holati  kabi  hisobga  olinib,  turmush  tarzi  shaxsning  o’z 
faoliyati,  qiziqishlari,  kat’iyati  va  e’tikodlarida  o’z  aksini  topadi.  Shaxsning  turi 
esa  hayotdan  mamnun,  melanxolik,  o’zgalardek  ish  ko’ruvchi,  o’zbilarmon  va 
boshqa  hislatlarda  bo’lishi  mumkin.  Demografik  tamoyillarda  oilani  soni  va  sifat 
tarkibi,  oilaning  hayotiylik  davri  bosqichi,  daromadlilik  darajasi,  mashg’ulot  turi, 
ma’lumoti,  millati  kabilar  inobatga  olinadi  hamda  bozor  segmentatsiyasining 
asosiy  tamoyillaridan  biri  hisoblanadi.  Xulq-atvor  tamoyili  orqali  xarid  qilishga 
yo’l,  foydalanuvchi  maqomi,  iste’mol  jadalligi,  bog’lanib  qolish  darajasi,  tovar 
haqida  ma’lumot  berish,  tovarga  bo’lgan  munosabati  hisobga  olinadi. 
Segmentatsiya  jarayonining  muhim  bosqichi  bozorning  maqsadli  segmentini 
tanlash  hisoblanadi.  Maqsadli  segmentni  tanlash  muammosi  etarli  darajada 
murakkab bo’lib, uni hal etish uchun quyidagi ketmaketlikda turishi tavsiya etiladi: 
-  segment  o’lchami  va  uning  o’zgarish  (o’sish,  kamayish)  tezligini  o’rnatish;  - 
segmentning  jalb  etuvchanlik  tuzilishini  tadqiq  etish  -  o’zlashtirayotgan  segment 
maqsadi  va  tashkilot  resurslarini  aniqlash.  Segment  o’lchami  uning  miqdoriy 
o’lchamlari  va  birinchi  navbatda  sig’imi  bilan  tavsiflanadi.  Segment  sig’imini 
aniqlash  uchun  tovarlar  hajmi,  ushbu  segmentda  ularni  umumiy  sotish  qiymati, 
bozor  joylashgan  tumanda  yashovchi  ushbu  tovarning  potentsial  iste’molchilari 
Географик 
Ижтимоий-иқтисодий 
Ижтимоий-иқтисодий