Natural english

2-qoida. 
Ko‘pchilik ingliz tilini o‘rganishdan asosiy maqsad 
gaplashish, muloqot qilish ekanini unutib qo‘yadi. Buning 
oqibatida faqat «grammatik olim»lar yetishib chiqmoqda. 
O‘zim 11 yil davomida ingliz tilini o‘rganib «grammatik 
olim» bo‘lgan edim. Darslarda grammatika qoidalari bobida 
kursdoshlarimni, hatto ba’zan universitet o‘qituvchilarini ham 
mot qilib qo‘ya olardim. Lekin shunchalik kuchli grammatika 
ham erkin gapirishga yordam bera olmagan. Bu hol faqat menda 
emas, balki dunyo bo‘ylab juda ham ko‘plab o‘quvchilarda 
takrorlanyapti. Ushbu kitob esa «grammatik olimlar» emas, balki 
ingliz tilida erkin gaplasha oladigan odamlarni tarbiyalashga 
mo‘ljallangan.
2-qoidaning xulosasi: 
grammatik qoidalarni o‘qishni 
to‘xtating. Grammatikasiz to‘g‘ri gapirish mumkinmi? Mumkin. 
Qanday deysizmi? Birozdan so‘ng bilib olasiz.
3-qoida. 
Yosh bolalar bir-ikki yoshdan gapirishni boshlashadi. 
Ular 1-2 yil kechalari bilan grammatika o‘rganib chiqishadimi? 
Aslo yo‘q. Chet elda bir necha yil yurganlar qanday qilib o‘sha 
tilni yaxshi o‘rganib ketadi? Har ikkalasida ham qobiliyat 
umuman ahamiyatga ega emas (menimcha, har birimiz, albatta, 
biror sohada qobiliyatlimiz). 

---

15
Jumanazar Khushbakov
Xo‘sh, ular buni qanday eplaydi?
Yosh bolalar ko‘p eshitishadi. Eshitish yordamida ongostida 
(ingliz tilida subconsciously) gaplarning tuzilish shakllari 
o‘rnashib qoladi. Shu sababli ular keyin osonlik bilan gapira 
olishadi.
Yoshi katta o‘rganuvchilar esa o‘rgangan tilini tezda amalda 
qo‘llaydi, shu sababli chet davlatda yashayotganlar o‘sha 
mamlakat tilini oson o‘rganishadi. 
Tadqiqot darslarda mana shu holatlar e’tiborga olinsa va 
zarur sharoit yaratilsa, 6 oy davomida ong ostida gap shakllari 
mustahkam o‘rnashib qolishini, bu esa tilni osonlik bilan 
o‘zlashtirishga olib kelishini ko‘rsatdi. 
Demak, yana bir qoida yaratamiz. Bu qoidamiz 3 qismdan 
iborat.
1. Tinglang. 2. Tinglang. 3. Tinglang.
6 oy davomida ingliz tilini faqat eshiting. Yosh bolalar asosan 
oson va tushunarli bo‘lgan gaplarni eshitadi. Siz ham osongina, 
tushunarli nutqlarni tinglang. 
*Agar mazkur kitobdagi darslarimizning so‘zlarini tushunma-
sangiz, tinglash payti tarjimasiga qarab boring. 
Toki kitobga qaramasdan bemalol tushuna oladigan 
darajaga yetguningizcha tarjima hamrohligida tinglang. 
Esingizda tursin, 6 oy mobaynida shunchaki darsdan darsga 
o‘tib ketaverish maqsadga muvofiq emas. Shu olti oy davomida 
o‘zingizni ingliz tilini o‘rganishda erishajak g‘alabangizga to‘liq 
bag‘ishlang!
3-darsning xulosasi: 
Tinglang! Tinglang! Tinglang!