Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta-maxsus ta‟lim vazirligi samarqand davlat universiteti ximmatov ibodilla, abduraxmanov muxtor

autentifikatsiya
 
— axborot zaxirasi egasi deb e‘lon qilingan shaxs xaqiqatan 
xam axborotning egasi ekanligiga beriladigan kafolat; bu bandning buzilishi xabar 
muallifini soxtalashtirish deyiladi; 
apellyatsiya qilishlik
— yetarlicha murakkab kategoriya, lekin elektron 
biznesda keng qoʻllaniladi. Kerak boʻlganda xabarning muallifi kimligini isbotlash 
mumkinligi kafolati. 
Yuqoridagidek, axborot tizimiga nisbatan quyidagicha tasnifni keltirish 
mumkin:
ishonchlilik
 
— tizim meyoriy va g‗ayri tabiiy xollarda rejalashtirilganidek 
oʻzini tutishlik kafolati;
aniqlilik
 
— hamma buyruqlarni aniq va toʻliq bajarish kafolati;
tizimga kirishni nazorat qilish
— turli shaxs guruhlari axborot manbalariga 
har xil kirishga egaligi va bunday kirishga cheklashlar doim bajarilishlik kafolati;
nazorat qilinishi
— istalgan paytda dastur majmuasining xoxlagan qismini 
toʻliq tekshirish mumkinligi kafolati; 
identifikatsiyalashni nazorat qilish
— hozir tizimga ulangan mijoz aniq oʻzini 
kim deb atagan boʻlsa, aniq oʻsha ekanligining kafolati;
qasddan buzilishlarga toʻsqinlik
— oldindan kelishilgan me‘yorlar 
chegarasida qasddan xato kiritilgan ma‘lumotlarga nisbatan tizimning oldindan 

---

21 
kelishilgan xolda oʻzini tutishi.
Axborotni himoyalashning maqsadlari quyidagilardan iborat:
-
axborotning 
kelishuvsiz 
chiqib 
ketishi, 
oʻg‗irlanishi, 
yoʻqotilishi,oʻzgartirilishi,
soxtalashtirilishlarning oldini olish;
-
shaxs, jamiyat, davlat xavfsizliligiga boʻlgan xavf – xatarning oldini olish;
-
axborotni yuq qilish, oʻzgartirish, soxtalashtirish, nusxa koʻchirish, 
toʻsiqlash boʻyicha ruxsat etilmagan harakatlarning oldini olish;
-
hujjatlashtirilgan 
axborotning 
miqdori 
sifatida huquqiy 
tartibini 
ta‘minlovchi, axborot zaxirasi va axborot tizimiga har qanday noqonuniy 
aralashuvlarning koʻrinishlarining oldini olish;
-
axborot tizimida mavjud boʻlgan shaxsiy ma‘lumotlarning shaxsiy 
maxfiyligini 
va konfidensialligini saqlovchi fuqarolarning konstitutsion 
huquqlarini himoyalash;
-
davlat 
sirini, 
qonunchilikka 
mos 
hujjatlashtirilgan 
axborotning 
konfidensialligini saqlash;
-
axborot tizimlari, texnologiyalari va ularni ta‘minlovchi vositalarni yaratish, 
ishlab chiqish va qoʻllashda sub‘ektlarning huquqlarini ta‘minlash.