Ф. М. Аюпова, Ю. К. Жабборова г и н е к о л о г и я

АЁЛЛАР ЖИНСИИ АЪЗОЛАРИНИНГ АНАТОМИЯСИ
Мақсад. 
Аёлларда ташқи ва ички жинсий аъзоларининг анатомиясини 
билиш.
Вазифалар.
1. Ташқи жинсий аъзолардан қов, катта ва кичик жинсий лаблар, 
клитор, қин даҳлизи, қизлик пардаси дан иборатлигини билиш.
2. Ички жинсий аъзолардан қин, бачадон, бачадон найлари ва 
тухумдонлар тузилишини билиш.
3. Жинсий аъзоларнинг бойлам аппаратини ўрганиш.
4. Жинсий аъзоларнинг қон, лимфа томирлари ва нерв системаларини
Аёллар жинсий аъзоларини ташқи ва ички аъзога ажратиш расм бўл- 
ган. Ташқи жинсий аъзоларга қов, катта ва кичик жинсий лаблар, клитор, 
қин даҳлизи, қизлик пардаси кирса, ички жинсий аъзоларга қин, бачадон, 
бачадон найлари ва тухумдонлар киради.
Қов тери ости клетчаткасига бой бўладиган, вояга етган даврда жун билан 
қопланиб, асосан юқорига қараб турадиган учбурчак шаклдаги соҳадир.
Катта жинсий лаблар иккита тери бурмасидан ҳосил бўлган, буларда ёғ 
клетчаткаси, ёғ ва тер безлари бўлади.
(1-расм) Олдинги ва орқа томонда улар олдинги ва орка битишмалар 
билан бир-бирига кўшклган. К.атта жинсий лаблар жинсий ёриқ билан 
бир-биридан ажралиб туради. Катта жинсий лаблар пастки учдан бир 
кисмининг бағрида қин даҳлизининг катта-катта безлари жойлашган, вес- 
тибуляр безлар деб шуларни айтилади, бу безлардан ишланиб чиқадиган 
ишқорий секрет қинга кириш йўлини намлаб туради ва уруғ суюқлигини 
суюлтириб беради. Бу безларнинг чиқариш йўллари кичик жинсий лаблар 
билан қизлик пардаси ўртасидаги эгатчада очилади.
билиш.
Ташки жинсий аьзолар
7
©■ 
5-
8
/ —
Расм.
А ё л
таш қи жвнсий
а ъ з о л а р н н и н г т у з и л и ш
и .
1. Қ о в
2. К л и т о р
3. У р е т р а
4. Қ и з л и к п а р д а с и
5. Қ и н г а к и р и ш қ и с м и
6. К и ч и к ж и н с и й л а б и
7. К а т т а ж и н с и й л а б и
8. Қ и з л и к п а р д а с и
9. О р а л и қ
10. 
А н у с .
5

---

Кичик жинсий лаблар ҳам иккита тери бурмачаларидан иборатдир, 
булар шиллиқ парда кўринишида бўлиб, катта жинсий лаблардан ички 
томонда жойлашган. Нормада жинсий ёриқ юмилиб туради ва қинга ин- 
фекция ўтиши ва қуриб қолишдан сақлайди.
Клитор жинсий ёриқнинг олдинги бурчагида жойлашган, қон томирлари ва 
нерв чигаллари билан мўл-кўл таъминланган, иккита ғорсимон танадан тузилган.
Қин даҳлизи кичик жинсий лаблар билан чекланган бўшлиқдир. Сий- 
дик чиқариш каналининг ташқи тешиги, даҳлиз катта безларининг чиқа- 
риш йўллари, қинга кириш йўли шунга очилади.
Қизлик пардаси ташқи ва ичкй жинсий органларни бир-биридан ажратиб 
турадиган бириктирувчи тўқимадан иборат юпқа тўсиқдир.Бу парда ҳалқаси- 
мон, яримойсимон, тишсимон, кураксимон шаклда бўлади. Биринчи жинсий 
алоқа маҳалида қизлик пардаси йиртилиб, ҳар хил даражада қон кетади. Бу 
парданинг қолдиқлари гименал сўрғичлар деб аталади, туғруқ маҳалида яна 
ёрилганидан кейин қолганлари миртасимон сўрғичлар деб аталади.