Ф. М. Аюпова, Ю. К. Жабборова г и н е к о л о г и я

Бачадоннинг нотўғри вазиятга киришининг олдини олиш
Б ач адон нин г нотўғри вазиятга к и р и ш и н и н г о л д и н и олиш шу касал- 
л и к к а сабаб бўладиган этиологик о м илларни бартараф қ и л и ш д а н иборат 
бўлиши керак. Масалан, қиз болага қараб турилмаса, у н и н г ўз вақтида 
қовуғини ва ич агини бўш атиш ига бепарво бўлинса (қовуқ ва и ч а к н и н г ўз
178

---

вақтида бўшамаслиги б ачадоннинг орқага о ғиш ига таъсир этади) б олали к 
даврида бачадон нотўғри вазиятга кириб қолиш и мумкин.
Бундан таш қари, ж исмонан зўр бериш йўли билан қорин и ч ид аги бо- 
сим ни о ш ириш зарарли эк анл игига о т а -о н а л ар н и н г эътиборин и жалб 
қи л иш зарур. Қ онун -қоид аларим из катта ёшдаги ки ш и л ар ва ай н и қ са 
ўсмирларнинг меҳнатини қатъий бир тартибга солаётган бир вақтда, уй- 
рўзғор ш ароитида 8-9 я ш ар қизларга бир яш ар укаларин и ва си н ги л лар и - 
ни б оқиш , кўтариб юри ш н и топш ириш ҳодисалари ҳали ҳам баъзан учраб 
туради. Буларнинг ҳаммаси қиз б олан инг ум ум ий ри вож лан и ш и га ҳам. 
ай н и қ са и ч ки аъзолари ва б ач адон ини нг в азиятига ҳам таъсир қ и л и ш и
мумкин.
Бачадоннинг нотўғри вазиятидан келиб ч и қ қ а н к асалл ик лар кейин- 
ги даврда 
турмушга ч и қ қ а н д ан кейин \ а м авж о лиш и м ум ки н . Бола 
таш лаш , бола т у ш и р ти р и ш (аборт), ш ундан кей и н б ач адон нин г яллиғла- 
ни ш и , нотўғри ва чала ин волю ци я қ и л и ш и , туғруқдан кейинги даврни 
нотўғри ўтказиш , бу даврда турли асоратл арни нг келиб ч и қ и ш и , қўш и- 
ли ш и -б уларн и н г ҳаммаси б ачадоннинг нотўғри вазиятга кириб қолиш ига 
сабаб бўла олади. Туғруқдан кейинги даврда аёл қорин деворини қат т и қ 
таранглаш тирмаслиги, ўрнидан барвақт турмаслиги ( такрор туғувчилар 
камида учинчи кун дан кейин, биринчи марта туғувчилар камида тўртин- 
ч и -беш ин чи кундан кейин ўриндан туриш лари керак), туғруқдан кейинги 
декрет таътили даврида оғир ж исмоний меқнат билан ш уғулланмаслиги 
керак.
Ичак ф аоли ят и га ва бачадон нин г етарли и н в о л ю ц и ял а н и ш и г а эътибор 
бериш зарур, ч ун ки бачадон яхши қи сқармаганда, а й н и қ с а т у қ қ ан хотин 
узоқ вақт ч ал қ ан ч а ётганда бачадон ретроф лекси я верзия ҳолатига ўтиш и 
м ум ки н , бунинг натиж асида эса, юқорида ай т ганим издек , бачадон нин г 
таш қарига ч и қи б қоли ш и эҳтимолдан узоқ эмас.
Бачадоннинг нотўғри вазиятга к и р и ш и д а , бачадон ва қ и н деворла- 
ри н и н г пастга т у ш и ш и д а ч ан оқ т уби нин г ш и к а ст л ан и ш и муҳим роль 
ўйнайди. Бу қолатларнинг олди ни олиш да м а л а к а л и ёрдамчи, туғруқни 
тўғри ўтказиш , о р а л и қ н и й и р ти л и ш д ан яхш и сақлаш ғоят мучим аҳами- 
ятга эгадир. О р а л и қ й и рти лган бўлса, уни дарҳол т и клаш керак. Ниҳоят, 
ж исмонан ч и н и қ м а г ан аёл ларн инг қорин девори ни узоқ вақт ўта таранг 
қ и л и ш и бачадон нин г вазиятига, пастга т у ш и ш и га ва таш қ арига ч и қ и ш и - 
га таъсир этмай қолмайди.