Toshkent davlat agrar universiteti s. M. Aminov, S. I. Muxamadiyev, S. Sh. Rasulov axborot kommunikatsion

 

---

14 
 
 
2-amaliy mashg’ulot. Zamonaviy texnik va dasturiy vositalar 
 bilan tanishish 
Ishdan maqsad:
Zamonaviy texnik va dasturiy vositalar bilan tanishtirish va 
ular bilan ishlash ko’nikmalarini hosil qilish. 
I uslubiy ko’rsatmalar. 
Kompyuterlar quyidagi asosiy qurilmalardan iborat (2.1– rasm): 
1.
Sistema bloki (protsessor) 
2.
Monitor (displey) 
3.
Klaviatura va «sichqon»cha 
2.1– rasm. Kompyuterning asosiy qurilmalari
. 
TIZIMLI BLOK quyidagilarni 
o‘z ichiga oladi: 
Mikroprotsessor 
Tezkor (operativ) hotira 
Tizim platasi 
Qattiq disk(vinchester) 
Disk yurituvchilar 

---

Axborot kommunikatsion texnologiyalar.S.Aminov 
15 
2.2 – rasm. Tizimli blok tuzulishi 
2.3 – rasm. Intel Core i7 
mikroprotsessori 
Mikroprotsessor – kompyuter 
kirishiga kelayotgan buyruqlarni 
bajaruvchi mashina “miyasi”dir. 
Mikroprotsessor qurilmalar ishini 
boshqaradi, tegishli hisoblarni 
amalga oshiradi, dasturlar va 
qurilmalar ishini muvofiqlashtiradi 
(2.3 – rasm). 
Qattiq disk (vinchester)–axborotlarni 
doimiy saqlash uchun qo‘llaniladi. 
Bunday axborotlarga operatsion sistema 
dasturlari, servis dasturlar, matnli 
xujjatlar, foydalanuvchining amaliy 
dasturlari, ma’lumotlar ombori va h.k 
larni kiritish mumkin (2.4 – rasm). 
 
2.4 – rasm. Qattiq disk (vinchester) 
Disk yurituvchi –egiluvchan disklarga axborot yozuvchi va o‘quvchi qurilma(2.5a,b-
rasm). 

---

16 
2.5 a-rasm 2.5 b-rasm 
 
Monitor – matnli va grafik axborotlarni ekranga chiqarish uchun mo‘ljallangan 
qurilmadir. Monotorlarni elektron nur trubkasi asosidagi va suyuq kristalli shakllari 
mavjud (2.6 – rasm). 
2.6 – rasm. Suyuq kristalli va nur trubkali monitorlar 
Monitorlar maxsus apparat qurilmasi boshqaruvida ishlaydi. Bu qurilmani 
videoadapter deb ataladi. 
Klaviatura yordamida harf va raqamlarni kiritishimiz va kampyuterni boshqarishmiz 
mumkin. Klaviatura qurilmasi asosan quyidagi qismlardan iborat (2.7 – rasm): 
Funktsional tugmalar (ko‘k ramka) 
Boshqaruvchi tugmalar (qizil ramka) 
Kursor bilan ishlovchi tugmalar (binafsha ramka) 
Raqamli kichik klaviatura (yashil ramka) 
Alfavit va raqamli tugmalar (qolgan tugmalar) 
2.7 – rasm. 
Klaviatura 
ko‘rinishi. 
Klaviatura tugmachalari vazifalari 
Esc - Otmenit - Boshqa holatga o‘tish yoki buyruqni bekor qilish 

---