O‘zbekiston respublikasi adliya vazirligi

Taqiqlovchi funksiya – 
jinoyat sodir qilgan shaxslar uchun
javobgarlikning muqarrarligi prinsipini belgilash orqali amalga oshiriladi, 
ya‘ni qilmishida jinoyat tarkibining mavjudligi aniqlangan har bir shaxs 
javobgarlikka tortilishi shart. 
Oldini oluvchi funksiya – 
jinoyat huquqiy taqiqlarni buzib, jinoyat 
sodir qilgan shaxslarga nisbatan jinoyat huquqiy ta‘sir ko‗rsatish orqali 
amalga oshiriladi.
Rag„batlantiruvchi 
funksiya 
– 
qishloq 
xo‗jalik 
ishlab
chiqarishiga oid manfaatlarni himoya qilishga majbur etuvchi iqtisodiy-
huquqiy omillar mavjud bo‗lganda namoyon buladi. Jinoyat qonunida 
zararli oqibatlar keltirib chiqarsada, o‗z harakatlari bilan o‗zlarini, 
fuqarolar va jamiyat manfaatlarini himoya qilgan shaxslarga nisbatan 
rag‗batlantiruvchi normalar ko‗zda tutiladi. 
Ogohlantiruvchi 
funksiya 
– 
huquqbuzarlik 
subyektlarining 
harakatlariga jazolash va zararni qoplash choralarini qo‗llash yo‗li bilan 
ogohlantiruv. Jinoyat kodeksi 2-moddasi ikkinchi qismiga ko‗ra jinoyat 
qonuni qanday ijtimoiy xavfli qilmishlar jinoyat ekanligini aniqlaydi, 
ijtimoiy xavfli qilmishlar sodir etgan shaxslarga nisbatan qo‗llanishi 
mumkin bo‗lgan jazo va boshqa huquqiy ta‘sir choralarini belgilash yo‗li 
bilan ogohlantiriladi. 
Agrar 
qonunchilik 
talablarini 
buzganlik 
uchun 
jinoiy
javobgarlikni o‗ziga xos xususiyatlarini quyidagilarda ko‗rishimiz 
mumkin: 

---

107 
Birinchidan, 
jinoyat qonuni aniq ijtimoiy xavfli harakatlar uchun 
javobgarlikni nazarda tutadi. Masalan, sifatsiz mahsulot ishlab chiqarish 
yoki sotish. 
Ikkinchidan, 
agrar qonunchilikni buzganlik uchun jinoiy javobgarlik 
nazarda tutilgan Jinoyat kodeksining norma dispozitsiyasi blanket 
dispozitsiya hisoblanadi. Blanket dispozitsiyada muayyan jinoyat belgilari 
bo‗lmay, boshqa normativ aktlar, ya‘ni qonunlar, hukumat qarorlari va 
farmoyishlari, buyruqlar, instruksiyalar va boshqalarga murojaat qilinadi. 
Masalan, Jinoyat kodeksi 196-moddasida ―Atrof tabiiy muhitni 
ifloslantirish, ya‘ni yerlarni ifloslantirish yoki buzish, suv yoki atmosfera 
havosini ifloslantirish odamlarning ommaviy ravishda kasallanishi yoki 
boshqacha og‗ir oqibatlarga sabab bo‗lsa‖ javobgarlik nazarda tutiladi. Bu 
munosabatlar barcha ekologik va agrar qonunlar hamda Yer kodeksi bilan 
tartibga solinadi.