49
o’zida jamlaganligi bilan katta ahamiyatga molik deb bemalol, faxr bilan aytishimiz
mumkin.
30-moddada iborat bo’lgan O’zbekiston Respublikasining “Reklama to’g’risidagi
Qonuni” da ham ,avvalo, inson qadr-qimmati,har bir narsa uning farovonligi uchun
xizmat qilishi aytib o’tilganligi bilan birga, u insoniy qadriyatlarga, odamiylikka rahna
solmasligi ham belgilab berilgan. Millat kelajagi, albatta, tarbiyalanayotgan yoshlarga
bog’liq shunday ekan ularning ham axloqiy,
ham ruhiy, ham jismoniy tarbiyasiga
salbiy ta’sir qiluvchi faktorlarga yo’l qo’yib bo’lmaydi.Qonunning 6-moddasida
shunday talablar qo’yilganki, bular har bir insonni muhofaza qilish, ayni chog’da
foydalanuvchi sifatida uni qo’llab-quvvatlash uchun katta ahamiyat kasb etadi. 5-
moddada reklamaning tili haqida quyidagi jumlalar keltirib o’tilagan:
”
O‘zbekiston
Respublikasi hududida reklama O‘zbekiston Respublikasining davlat tilida yoki
reklama beruvchining xohishiga ko‘ra boshqa tillarda tarqatiladi. Belgilangan tartibda
ro‘yxatga olingan tovar belgilari (xizmat ko‘rsatish belgilari), bosma usulda terilgan
bo‘g‘inli belgilar (logotiplar) asli qaysi tilda bo‘lsa, shu tilda keltirilishi
mumkin”.Ushbu moddaning umumbashariy
ahamiyati shundaki, reklama
beruvchining xohishiga ko’ra o’zbek va boshqa tillarda berilishi bilan, bir tomondan
boshqa millat tiliga hurmat namoyon bo’lsa, ikkinchi tomondan o’sha millat
vakillarining mehnati, ijodiy salohiyati,ilmiga katta e’tibor berilayotgani ham
namoyon bo’ladi.6-moddada
qonuniylik,
aniqlik,
ishonchlilik,
reklamadan
foydalanuvchiga zarar, shuningdek ma’naviy zarar
yetkazmaydigan shakllar va
vositalardan foydalanish reklamaga doir asosiy talablar ekanligi,ishlab chiqarilishi
yoki realizatsiya qilinishi qonunchilik bilan taqiqlangan mahsulot to‘g‘risida axborot
tarqatish, jinsi, irqi, millati, tili, dini, ijtimoiy kelib chiqishi, e’tiqodi, shaxsi va ijtimoiy
mavqeyiga qarab, boshqa holatlarga ko‘ra kamsitish yoki o‘zga shaxslarning
mahsulotini badnom etish,qonunchilikning buzilishiga olib kelishi mumkin bo‘lgan,
fuqarolarning sog‘lig‘i yoki hayotiga va atrof muhitga zarar yetkazuvchi yoxud zarar
yetkazishi mumkin bo‘lgan, shuningdek xavfsizlik vositalariga e’tiborsizlik tuyg‘usini
uyg‘otuvchi harakatlarga da’vat qilish, majburiy sertifikatlashtirilishi zarur bo‘lgan
yoki ishlab chiqarilishi yoxud realizatsiya qilinishi
uchun maxsus ruxsatnoma
50
(litsenziya) bo‘lishi talab etiladigan mahsulotni tegishli sertifikati, litsenziyasi bo‘lmay
turib reklama qilish,agar mualliflik huquqi va turdosh huquqlar to‘g‘risidagi
qonunchilikda boshqacha qoida nazarda tutilgan bo‘lmasa, boshqa mahsulot
reklamasida qo‘llaniladigan umumiy yechim, matn, tasvir, musiqali yoki ovozli
ohanglarni aynan takrorlash (taqlid yoki o‘xshatma qilish), jismoniy shaxsning nomi
yoki tasviridan
uning roziligisiz foydalanish,pornografiyani tarqatish,axborot
mazmunining buzilishiga olib kelishi mumkin bo‘lgan xorijiy so‘z va iboralardan
foydalanish,mahsulot davlat organlari yoxud ularning mansabdor shaxslari tomonidan
ma’qullanganligini ko‘rsatish,ishtirok etish uchun muayyan mahsulotni olish sharti
qo‘yilgan rag‘batlantiruvchi lotereya, tanlov, o‘yin yoki shunga o‘xshash boshqa tadbir
o‘tkazishni tadbirning tashkilotchisini, uni o‘tkazish qoidalari va muddatlarini, bunday
tadbir haqidagi axborot manbaini, mukofotlar
yoki yutuqlar miqdorini, ularni olish
muddatlari, joyi va tartibini ko‘rsatmagan holda reklama qilish,mahsulotni tovar
belgisi yoki xizmat ko‘rsatish belgisi reklama qilish taqiqlangan yoxud reklama
qilishga nisbatan tegishli cheklovlar yoki talablar belgilangan
mahsulotning tovar
belgisi yoki xizmat ko‘rsatish belgisi bilan adashtirib yuborish darajasida bir xil yoxud
unga aynan o‘xshash bo‘lgan boshqa mahsulotning reklamasi ko‘rinishida reklama
qilish taqiqlanishi belgilab qo’yilgan.
Xulosa o’rnida aytish mumkinki, “Davlat tili haqidagi Qonun” ham, ”Reklama
tog’risidagi Qonun” ham inson qadri va uning manfaatlariga xizmat qilishi bilan katta
ahamiyatga ega.
Do'stlaringiz bilan baham: 
