Guliston davlat universiteti biologiya kafedrasi rivojlanish biologiyasi fanidan

Ishdan maqsad. 
Ichki urug‘lanish jarayonini órganish.
 
Zarur jihozlar: 
urug‘lanish jarayoni tasvirlangan tablitsa, mikropreparatlar, 
mikroskop, albom. 
Ishni bajarish tartibi: 
Urug‘lanish (askaridaning jinsiy hujayralari) jarayonini órganib chiqamiz. 
Urug‘lanishning ikki yadro saqlovchi pronukleus stadiyasi deb ataladigan ichki 
fazasi órganiladi. 
Preparatdan sitoplazmadagi pronukleus yadrolari aniq kóringan tuxum 
hujayrani tanlab olamiz. 
Tuxum hujayra yirik, maloq yoki ovalsimon bólib, qalin parda bilan óralgan. 
Urug‘lanish jarayonida askaridaning tuxum hujayrasi sitoplazmasida notóg‘ri shaklli, 
xromatinga boy, tóq binafsha rangli spermatozoid yadrosi va uning yaqinida xromatin 
kamroq bólgan tuxum hujayraning yadrosi aniq kórinadi. 
Sitoplazma bazofil bóyalish xususiyatiga ega bólib, tarkibida mayda 
donachalar va vakuolalar tutadi. Shunday qilib, ikki pronukleusning ózaro 
assimilyatsiyasi (yaqinlashish va qóshilish) bilan tugallanuvchi jarayoni, ya‘ni bir 
yadroli (sinkarion) hujayra paydo bólish jarayonini kórish mumkin. 
Urig‘lanish jarayoni hujayra pardasida sitoplazmasida, yadrosida, yadrochada 
va xromasomalarda kuchli morfofunktsional ózgarishlar róy berishi bilan tugab, sóng
maydalanish davri boshlanadi. 
Topshiriq : urug‘lanish jarayoni sxemasini chizish, ularni ó‘rganish va ma‘lum 
kónikmaga ega bólish.

---

16 
Nazorat uchun savollar: 
1. Zigota nima? 
2. Tashqi urug‘lanishga misol ayting. 
3. Bir yadroli hujayra paydo bólish jarayonini tushuntiring.
4. Urug‘lanishda nechtagacha spermatozoid qatnashadi? 
 
Ishni yakunlash:
O‘rganib chiqilgan tasvirlarni albomga chizib oling. 
 
Kerakli adabiyotlar: 
1.
Tokin B. P. Obhaya embriologiya. M., «Vo‘sshaya shkola» 1987. 
2.
Salixboev I. Indivudal taraqqiyot biologiyasi. Toshkent. ToshDU, 1992. 
3.
Novikov N. I., Svyatenko E. S. Rukovodstvo k zanatiyam po gistologii i 
embriologii. M. 1984. 
4.
Manuilova N. A. «Gistologiya va embriologiya asoslari». Toshkent. 
«O‘qituvchi» 1970. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

17