Transport vositalarining elektr jixozlari va elektron tizimlari

Glossariy 
Namangan 2020 yil 

---

247 
1. Elektr toki - Zaryadlangan zarralarni bir tomonga tartibli xarikati 
2. Elektr sxemalar - Xar bir avtomobillarning alohida elektr sxemalari 
3. Avtomobilga qo‟yilgan Davlat standartlari - Avtomobilga qo‟yilgan xar bir detal davlat 
standartidan o‟tilgan bo‟lishi kerak 
4. Generator - Mexanik energiyani elektr energiyasiga aylantirib beruvchi qurilma 
5. Kuchlanish rostlagichi - Elektr tokini quvvatini rostlab berish uchun xizmat qiladi 
6. Diod - Ikki oyoqli bir tomonga tok o‟tkazgich 
7. Tranzistor - Uch oyoqli bir tomonga tok o‟tkazgich 
8. Akkumlyator batareyasi - Kimyoviy energiyani elektr energiyasiga aylantirib beradi 
9. Plastinalar - Musbat va manfiy qo‟rg‟oshindan tayyorlanidi 
10. Seperator - Musbat va manfiy plastinalar o‟rtasida izolyator vazifasini bajaradi 
11. Elektrolit - Sulfat kislatani distirlangan suvdagi eritmasi
12. Startyor - Elektr dvigatel bilan jixozlangan qurilma 
13. Yuritmali mexanizm - Maolum ishni bajaruvchi detallar to‟plami
14. O‟t oldirish - Karbyuratorli dvigatellarning tsilindrlarida yonilьi - havo aralashmasini 
tsilindrlarning ishlash tartibiga mos ravishda, o‟z vaqtida ishonchli o‟t oldirish uchun 
xizmat qiladi
15. Kontaktli o‟t oldirish - Uzgich – taqsimlagichdagi kontaktlar orqali tokni o‟tkazish
16. Teshib o‟tish kuchlanishi - Svechalardagi tirqishlardan tokni to‟ьri o‟tkazish 
17. Uzgich – taqsimlagich - Bitta qobiqda joylashgan ikki hil ishni bajaradigan mexanizm 
18. Ilgarilatish burchagi - Svechaga berilgan tokni burchak ostida kechroq va oldinroq 
berishga aytiladi 
19. Markazdan qochma - Uzgich - taqsimlagish ichida joylashgan mexanizm.
20. Vakuum-rostlagich - Karbyuratorda siyraklanish hosil bo‟lganda ishga tushuvchi 
mexanizm 
21. Oktan-korrektor - Dvigatel taomirlanganda yondirish paytini qo‟yadigan mexanizm
22. O‟t oldirish g‟altak - Past kuchlanishli tokni yuqori kuchlanishli toka aylantirib 
beradigan qurilma 
23. Variator - Kuchlanish ko‟payganda tokni saqlab turuvchi qurilma. 
24. Elektron o‟t oldirish - TSilindrdagi aralashmani o‟t oldirishda elektron boshqarish 
25. Magnitoelektr - Tokni boshqaruvchi element
26. Xoll datchiklari - Tokni elektron boshqarish datchigi 
27. Mikroprotsessor - Mikrosxemalar bilan jixozlangan element
28. SHamlar (svecha) - TSilindrda anuvchi aralashmani alangalatib beruvchi element
29. SHamlarning issiqlik tavsifnomasi - Issiqlik berish darijasi
30. Nazorat-o‟lchov asboblar - Nazorat-o‟lchov asboblar (NO‟A) xaydovchiga avtomobilning agregatlari, 
alohida tizmlarining holati va meoyorida ishlayotganligi haqida habar berib turish uchun xizmat qiladi
31. Spidometr - Avtomobil tezligi to‟ьrisida maolumot beradi 
32. Taxometr - Avtomobilni bir kunda bosib o‟tgan yo‟li bo‟yicha maolumot beradi
33. Taxospidometrlar - Avtomobilni bosib o‟tgan yo‟li bo‟yicha yozib oladi.
34. Taxograflar - Avtomobilni ishlashi davrida bosib o‟tgan yo‟lini yozib oladi 
35. Faralar - Yo‟lni yorituvchi elementlar
36. Gomofokal - Avtomobil aerodinamikasiga mo‟ljallangan faralar
37. Ellipssion - Avtomobil aerodinamikasiga mo‟ljallangan faralar 
38. Galogen lampalar - Yo‟lni o‟ta yaxshi yorituvchi faralar 

---

248 
39. Yoruьlik-darak berish - Harakat xavfsizligini taominlash maqsadida yo‟l harakati 
ishtirokchilariga avtomobilning harakat o‟zgarishni yaoni tezlikni kamaytirish - 
tormozlash, burilish, quvib o‟tish, to‟xtash va avtomobilning o‟lchamlari „aqida maolumot 
beradi.
40. Ketingi faralar - Ketingi faralar tormozlashda yorug‟lik signali berish (stop-signal), 
burilish oldidan yorug‟lik signali berish va mashinaning nomer belgisini yoritishga xizmat 
qiladi . 
41. Benzinni purkab beruvchi
- 
yonilg‟i va havoni ajratilgan „olda meoyorlash, 
berilayotgan „avoga mos ravishda yonilg‟ini turlicha berilishi;
-
meoyorlashning asosiy dasturini ko‟plab omillar bo‟yicha korrektsiyalash (yuklanishlar 
va tezliklar rejimiga, „avo va sovitish suyuqligining „aroratiga, atmosfera bosimiga va 
boshqalarga qarab);
- ishlatilgan gazlarni 

- zondli tizimlarda neytrallash uchun aralashmani talab etilgandek 
aniq moslash;
- dvigatelning tejamkorligi, quvvati foiz ko‟rsatkichlarini 5-15 foizga yaxshilash, 
tash‟islash, o‟ziga-o‟zi tashxis qo‟yish;