O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti “moliya” kafedrasi

26-mavzu. Moliya va korporativ strategiya 
Qo’shilish (birlashish)lar va ―yutib yuborish‖lar. ―Yutib yuborish‖. 
―Yutilib ketish‖. Sotib olish. Qo’shilish. Sinergetik samara. Soliqlardan iqtisod 
qilish. 
Foydali 
birjaviy 
bitim. 
Aktivlarni 
berish. 
Real 
optsionlarga 
investitsiyalashtirish. Real optsionlar qiymatini baholash uchun Blek-Shoulz 
formulasini qo’llash. 

---

324 
IV modul. Moliyaviy hisobotlar va korxonalarda investitsiyalar 
 
27-mavzu. Moliyaviy hisobot: mazmuni, funktsiyalari va turlari
Moliyaviy hisobotning mazmuni. Moliyaviy qarorlar qabul qilishda ularning 
o’rni va roli. 
Moliyaviy hisobot funktsiyalari: firmaning egalari va kreditorlariga 
firmaning joriy moliyaviy ahvoli hamda o’tgan davrda uning faoliyati qanchalik 
samarali bo’lgani to’g’risida ma’lumot berish; firma egalari va kreditorlariga 
kompaniya faoliyati samaradorligining asosiy reja ko’rsatkichlarini aniqlash va 
menejerlar faoliyatini tartibga solish imkonini berish; qulay shablon-modellar 
tuzish va ulardan moliyaviy rejalashtirish jarayonida foydalanish. 
Moliyaviy hisobot turlari: balans; moliyaviy natijalar to’g’risida hisobot; pul 
oqimlari to’g’risida hisobot. Moliyaviy hisobotga tushuntirish (hisobotni izohlash). 
28-mavzu. Moliyaviy hisobotlarda moliyaviy koeffitsientlardan foydalanish 
Moliyaviy koeffitsiyentlar va ular o’rtasidagi o’zaro bog’liqliklar. 
Rentabellik (sotuvlar daromadliligi koeffitsienti (ROS); aktivlar daromadliligi 
koeffitsienti (ROA); aksiyadorlik kapitali (xususiy kapital) daromadliligi 
koeffitsienti (ROE) ko’rsatkichlari.
Aktivlarning aylanuvchanligi (debitorlik qarzlarining aylanuvchanligi 
koeffitsiyenti; 
tovar-moddiy 
zaxiralarning 
aylanuvchanligi 
koeffitsienti; 
aktivlarning aylanuvchanligi koeffitsienti) ko’rsatkichlari. O’z mablag’i yoki qarz 
olingan mablag’lardan moliyalashtirish yoki moliyaviy ―dastak‖ (moliyaviy 
leverij). Moliyaviy leverij (qarzlar koeffitsiyenti; foizlarni qoplash koeffitsiyenti) 
ko’rsatkichlari. Likvidlik (joriy likvidlik koeffitsiyenti; kritik baholash (lakmus 
qog’ozi) koeffitsienti) ko’rsatkichlari. Bozor qiymati (bahosi) ko’rsatkichlari. 
Moliyaviy koeffitsientlar o’rtasidagi o’zaro bog’liqliklar.
Moliyaviy ―richag‖ (dastak) samarasi. Foiz stavkasi va faoliyat siklining 
ROEga ta’siri. Moliyaviy koeffitsiyentlardan foydalanish asosida tahlilni cheklash.