O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti “moliya” kafedrasi

«Biznes-farishtalar» 
Bu vaqtda venchur kapital sifatida kapital qo‘yilmalarning shunga o‘xshash 
turiga ixtisoslashgan tashkilotlar tomonidan taqdim qilinadi, «
biznes-farishtalar» 
(businessangels)
, qoidaga ko‘ra odatda kichik biznes sohasidagi investitsiyalarni 
amalga oshirishga tayyor bo‘lgan individual investorlar sanaladi. Buyuk 
Britaniyada faoliyat yurituvchi biznes farishtalar 40 ming atrofida». Biznes 
farishtalar tomonidan amalga oshirilayotgan kapital qo‘yilmalarning katta qismi 
o‘rtacha 10000 dan 1 mln. funtgacha bo‘ladi. Angliya banki ma’lumotlariga ko‘ra,
(BankofEngland 2003a), to‘rtdan uch holatda kapital qo‘yilmalar o‘rtacha 50 000 
f. st dan oshmaydi. 
Qoidaga ko‘ra, biznes-farishtalar 10 dan 40% gacha aksiyalarni xarid qiladilar. 
Ular kompaniyalarni boshqarishga ta’sir ko‘rsatishga intiladilar. Buyuk 
Britaniyada biznes farishtalarning milliy tarmog‘i tashkil qilingan, uning maqsadi 
moliyaviy mablag‘larga muhtoj kompaniyalar va salohiyatli biznes farishtalar 
o‘rtasida aloqalarni o‘rnatishdir. 
Venchur investorlar va biznes farishtalar tomonidan taqdim qilinadigan aksionerlik 
kapitalga qo‘yilmalar hisobidan moliyalashtirish ko‘pincha xususiy kapital deb 
ataladi
Muqobil investitsiyalar bozori 
Muqobil 
investitsiyalar 
bozori 
kichik, 
yangi 
va 
rivojlanayotgan 
kompaniyalar uchun 1995-yil London fond birjasida tashkil qilingan. Ulardan 
ko‘pchiligi oilaviy kompaniyalar va MVO natijasida tashkil qilingan. AIM 
aksiyalar savdosi va moliyaviy resurslarni jalb qilish uchun bozorni yaratishda 
kompaniyalar tomonidan foydalaniladigan samarali mexanizmni o‘zida aks 
ettiradi. Bunda AIM sifatida investorlar xususan venchur investorlar va biznes-

---

214 
farishtalarga kompaniya mulkidagi o‘z ulushini sotish imkoniyatini taqdim qilish 
mumkin. AIMda ro‘yxatga olingan kompaniyalarning bozor qiymati qoidaga ko‘ra 
1 mln. dan 300 mln. funtgacha bo‘ladi, ulardan ko‘pchiligining bozor qiymati 3 
mln. dan 30 mln. funtgacha bo‘ladi. Xususan hozirgi vaqtda AIMda markaziy 
shahar ko‘chalarida zamonaviy kiyimlar chakana savdosi bilan shug‘ullanuvchi 
“