Research and publications

giperspektral
deb ataladi. Ko‘p zonali suratga olish 
obyektlarining spektral yorqinligi xususiyatlariga ko‘ra farq qiladigan bir qator 
hududiy tasvirlar bilan ifodalanadi. Ko‘p miqdordagi (bir necha yuzlab) tor spektral 
zonalardan foydalanilganda, bunday suratlar giperspektralli, tasvir esa giperspektral 
deb nomlanadi. Giperspektral tasvir bilan, masalan, ifloslanish odatiy bo‘lgan, 
singdirish chiziqlari mavjudligi bilan ajralib turadigan obyektlarni aniqlash imkoniyati 

---

109 
ortadi. Ko‘p zonali va giper-spektral tasvirlar obyektlarning spektral yorqinligidagi 
farqlardan ularni deshifrlash uchun samaraliroq foydalanishga imkon beradi. Ushbu 
turdagi tasvirlarga, shuningdek, har xil uzunlikdagi aks etgan radio to'lqinlarni yozish 
va ularning har xil qutblanishlari natijasida olingan radiolokatsion tasvirlarni kiritish 
mumkin. 
Ko‘p zonali tasvirlar bilan ishlashda bir qator usullardan foydalaniladi. 
Tadqiqotchini qiziqtirgan obyektlarni ajratib ko‘rsatish uchun zonalar to‘plamini 
maqsadli tanlash va ularni bo‘yash bilan rangli tasvirni sintez qilish eng ko‘p 
universaldir. Zonal tasvirlar ketma-ketligi bilan ishlash, ishlatilgan spektral zonalarda 
o‘rganilayotgan obyektlarning spektral yorqinligidagi farqlarni hisobga olishga 
asoslanadi, masalan, qizil va infraqizil zonalardagi o‘simliklarning yorqinligi. Bu 
vizual deshifrlashda hal qilish paytida zonal tasvirlarni taqqoslash (qiyosiy dekodlash 
usullari) va kompyuterda deshifrlashni hal qilish paytida obyektlarni spektral 
xususiyatlari bo‘yicha tasniflash orqali amalga oshiriladi. Juda ko‘p sonli giperspektral 
tasvir zonalari bilan ishlash qiyin, shuning uchun indeksli tasvirlar ma‘lum bir turdagi 
obyektlarni aniqlashga yordam beradigan maxsus tanlangan spektral indekslarni 
hisoblash asosida yaratiladi (o‘simlik xususiyatlarini dekodlash uchun o‘simlik 
indekslari, tuproq namligi ko‘rsatkichi, hududning qor qoplami, fitoplankton 
kontsentratsiya va boshqalar).