Мавзу;Маъмурий хукукниннг асосий тушунчалари

 

1. Iste’molchilar xuquqlarini himoya qilish tushunchasi 

Ma’lumki,  har  qanday  qonunda  muayyan  o’ziga  xos  atamalar,  iboralar 

mavjud  bo’ladi.  Ko’p  hollarda  turmushda  ushbu iboralar  va  atamalar  turli  mazmun 

kasb  ètishi  va  turlicha  ma’noda  talqin  ètilishi  mumkin.  Bu  èsa  qonunlar 

mazmunini  to’g’ri  anglab  etish  va  ularni  ijro  ètishga  xalaqit  beradi. Xuddi shu 

sababli «Iste’molchilarning huquqlarini himoya qilish to’g’risida»gi Qonunning 1-

moddasida ushbu qonunda qullanilgan asosiy tushunchalarga ta’rif beriladi. 

«Iste’molchilarning  huquqlarini  himoya  qilish  to’g’risida»gi  qonunning  1-

moddasida  iste’molchi  tushunchasiga  quyidagicha  ta’rif  beriladi:  iste’molchi  — 

foyda  chiqarish  bilan  bog’liq  bo’lmagan  qolda  shaxsiy  iste’mol  va  boshqa 

maqsadlarda  foydalanish  uchun  tovar  sotib  oluvchi,  ish,  xizmatga  buyurtma 

beruvchi  yoxud  shu  niyatda  bo’lgan  fuqaro  (jismoniy  shaxs)  hisoblanadi,  Ushbu 

ta’rifdan  ko’rinib  turibdiki,  faqatgina  jismoniy  shaxs  iste’molchi  bo’lishi 

mumkin.  

Iste’molchiga  jiddiy  nuqsonli  tovar  (ish,  xizmat)  realizatsiya  qilinganda 

uning  huquqlari  buzilgan  hi-soblanadi.  Ushbu  qonunda  tovar  (ish,  xizmat)ning 

jiddiy  nuqsonini  aniqlash,  belgilash  mezonlari  aniq-ravshan  o’z  ifodasini 

---

 

22 

topgan.  Agar  tovar  (ish,  xizmat)  ulardan  belgilangan  maqsadda  foydalanib 

bo’lmaydigan  qilib  Qo’yadigan  yoxud  bartaraf  ètish  uchun  ko’p  mehnat,  vaqt 

va mablag’ talab ètadigan kamchilikka èga bo’lsa, u jiddiy nuqsonli tovar (ysh, 

xizmat)  hisoblanadi.  Nuqson  va  jiddiy  nuqson  o’rtasida  uzviy  bog’lanish 

mavjud.  Boshqacha  aytganda,  jiddiy  nuqson  salbiy  xususiyatlari  jiqatidan  ancha 

og’irroq bo’lgan nuqsondir. Adabiyotlarda jiddiy Nuqson uch xil ko’rinishdagi 

oqibatlarda namoyon bo’ladi, deb qayd ètiladi: 

—texnik 

oqibatlar 

(foydalanish 

mumkin 

èmasligi 

yoki 

Foydalanishga yo’l qo’yilmasligi, ta’mirlab bo’lmasligi); 

—moliyaviy oqibatlar (kamchiliklarni bartaraf ètishga katta xarajatlar talab 

ètilishi); 

—shartnoma  bilan  bog’liq  oqibatlar  (shartnoma  shart-larining  jiddiy  ravishda 

buzilganligi  FKning  382-moddasi  3-qismida  belgilab  qo’yilgan  holatning  yuzaga 

kelganligi).