Мавзу;Маъмурий хукукниннг асосий тушунчалари

3. Yuridik shaxslar fukarolik –xukukiy munosabatlarining sub’ektlari  

sifatida. 

Yuridik shaxsning xuquq layoqati. 

U  tashkil  topgan  paytdan  boshlanib  yuridik  shaxsni  tugatish  tomomlangan 

paytda toxtatiladi. 

Yuridik shaxs faoliyati-uning muassislarni va ishtrok ishlarining ongli irodali 

xarakatlaridan  iborat.  

Yuridik  shaxs  turlari-O’z.  Res  fuqorolik  koekisda  barcha  yuridik  shaxslar 

tijorat va notijorat yuridik shaxslarga bo’linadi. 

Asosiy  maqsad.  Foyda  olishdan  iborat  bo’lgan  tashkilotlar  tijorat  yuridik 

shaxslar xisoblanadi. 

---

 

19 

Tijoratchi yuridik shaxslar: 

1. 

Xo’jalik  shirkatlari-bu  bir  necha  shaxslarning  umumiy    nom  bilan 

birgalikda tabirkorlik  faoliyati yuritish bo’yicha shartnomaviy birlashmalaridir. 

2. 

Xo’jalik  jamiyatlari-ishtirokchilar  mablag’larini  birlashtirish  asosida 

tashkil ètiladigan tijoratchi tashkilotlardir. 

3. 

Ishlab  chiqarish  kooperativlari-fuqorolarning  shaxsiy  ishtrok  ètishi 

xamda a’zolarning mulk bilan qo’shiladigan roy badallarini birliyamtirish asosida 

olib  borish  uchun  a’zalik  negizidam  ixtiyoriy  birlashmasidir,  bular  foida  olishni 

asosiy  maqsad    qilib  qo’ymaydigan  va  o’z  ishtirokchilari  o’rtasida  foydali 

taqsimlamaydigan  ijtimoiy,  xayriya  madaniy,  ma’rifiy  va  boshqa  faoliyat  yuritish 

maqsadida tuzilgan tashkilotlardir. 

Matlubot  kooperativi-ishtirokchilarning  moddiy  èxtiyojlarini  qondirish 

maqsadida  fuqorrolarning  a’zolikka  asoslangan  ixtiyoriy    birlashmasi  bo’lib  bu 

birlashuv  uning  a’zolari  tomonidan  o’z  mulkiy  badallarini  qo’shish  yo’li  bilan 

amalga oshiriladi. 

Jamoat  birlashmalari-bular  ma’naviy  yoki  o’zga  nomoddiy  èxtiyojlarni 

qoldirish  uchun  o’z  manfaatlarining    mulyarakligi  asosida  qonunda  belgilangan 

tartibda birlashgan fuqorolarning ixtiyoriy biriyshmaliridir. 

Ijtimoiy  fondlar  –fuqorolar  va  yuridik  shaxslar  tomonidan  ixtiyory  mulkiy 

badallar  qo’shish  asosida  ta’sis  ètilgan  xayriya;  ijtimoyi,  modiy  sha’rifiy  yoki 

boshqa  ijtimoiy  foydali  maqsadlarni  ko’zyaydigan  a’zalikka  èga  bo’lmagan 

tashkilotdir  bo’lib  mulk  ègasi  tomonidan  boshqaruv  ijtimoiy  madaniy  va  boshqa 

vazifalarni amalga oshirish uchun tuzuladi. 

Yuridik shaxslar barlashmalari (uyushma va ittifoqlar) 

Yuridik 

shaxslaro’zlarining  faolligini  muvofiqlashtirish  shuningdek 

mushtarak  manfaatlarini  ifoda  ètish  hamda  ximoya  qilish  maqsadida  uyushmalar 

shaklida birlashmalar tuzilishlari mumkin.. 

Fuqorolarning  o’zini-o’zi  boshqarish  orgonlari  yuridik  shaxslar  sifatida 

fuqorolik xuquqiy munosabatlirining ishtirokchilaridir. 

Yuridik shaxsdarni tashkil ètish turli usullari bilan amalga oshirish mumkin.